Psie zdrowie

Tłuszczak u psa – przyczyny, objawy, leczenie

Tłuszczaki są dość pospolitą przypadłością u psów. Wzbudzają u wielu właścicieli psów niepokój, choć nie są groźne dla życia. Niemniej często przeszkadzają, a poza tym, jeżeli są znacznych rozmiarów, po prostu potrafią szpecić. Dlatego często zapada decyzja o ich operacyjnym usunięciu. Czym są tłuszczaki i jakie są metody radzenia sobie z nimi?

Co to jest tłuszczak u psa?

Tłuszczaki są grupą niezłośliwych nowotworów, nie dających przerzutów, aczkolwiek mają tendencje do rozsiewu. Nie są zagrożeniem dla życia psa, choć mogą być przyczyną dyskomfortu. W sporadycznych przypadkach stają się tłuszczakowłókniakami, wymagającymi zabiegu chirurgicznego i dalszego leczenia specjalistycznego.

Tłuszczak u psa może pojawić się w każdym miejscu na ciele, ale najczęściej występuje na szyi i tułowiu oraz w miejscach, gdzie zgromadziło się najwięcej tkanki tłuszczowej. Zarówno hodowcy, jak i lekarze weterynarii twierdzą, że tłuszczaki częściej pojawiają się u psów w starszym wieku (p. Jak określić wiek psa). Są też rasy, u których tłuszczaki występują częściej niż u innych. Należą do nich labradory, beagle, owczarki szetlandzkie, owczarki niemieckie, jamniki, wyżły weimarskie, sznaucery i cocker spaniele.

Tłuszczak u psa – przyczyny

Bezpośrednią przyczyną pojawienia się tłuszczaków jest przerost tkanki tłuszczowej. Ich etiologia nie jest całkiem jasna, choć różne badania wykazują, że około 75 proc. tłuszczaków wykazuje nieprawidłowości genetyczne. Może to być zatem anomalia genetyczna, podobnie jak np. spondyloza u psa. Inne przyczyny powstawania tłuszczaków to:

Uraz mechaniczny – bezpośredni wpływ na tkankę miękką, która uległa stłuczeniu
Cukrzyca
Hiperlipidemia (wysoki poziom cholesterolu we krwi)
Otyłość – u psów z nadwagą tłuszczaki występują o wiele częściej, zwłaszcza przy występowaniu innych czynników ryzyka.

Prowadzone są również badania nad nieprawidłowościami w obrębie układu pokarmowego i moczowego psa jako przyczyną powstawania tłuszczaków. Jeżeli jelita, wątroba lub nerki, usuwające toksyny z organizmu, nie funkcjonują prawidłowo, mogą pojawić się tłuszczaki jako rezultat nadmiaru szkodliwych substancji w organizmie psa.

Tłuszczak u psa – objawy

Tłuszczak u psa wygląda jak podskórna brodawka lub mały guzek. Tłuszczaki mogą występować pojedynczo (częściej) lub grupowo. Są otorbione bez tendencji do pękania, miękkie i sprężyste, przesuwalne pod wpływem dotyku. Nie są bolesne, jedynie w przypadku powstania w sąsiedztwie unerwionego narządu mogą powodować jego ból związany z uciskiem. Tylko w rzadkich wypadkach powiększają się, na ogół pozostają tej samej wielkości.

Tłuszczak u psa rozpoznawany jest przez lekarza weterynarii zazwyczaj na podstawie badania fizykalnego. W przypadkach wątpliwych, jeżeli lekarz nie ma pewności co do zmiany pod skórą, wykonuje badanie USG. Natomiast jeżeli podejrzewa, że zmiana może mieć charakter złośliwy, zaleca jej chirurgiczne usunięcie i dopiero na podstawie wyników badania histopatologicznego stawia ostateczną diagnozę. Można wcześniej wykonać biopsję cienkoigłową celem pobrania wycinka, bez usuwania całego guza. Jest to metoda małoinwazyjna i całkowicie bezpieczna dla psa. Wynik badania zazwyczaj jest gotowy po kilku dniach.

Tłuszczak u psa – leczenie

Jedynym skutecznym sposobem leczenia jest zabieg chirurgiczny. W zależności od usytuowania i wielkości tłuszczak usuwany jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Chirurg wycina go wraz z otorbieniem.

Zupełnie małych tłuszczaków nie wycina się, jeżeli się one nie rozrastają. Operacja jest konieczna jedynie kiedy tłuszczak u psa stanowi wyraźny defekt estetyczny, zwłaszcza u zwierząt wystawowych, ewentualnie jeżeli zmiana położona jest głębiej i wpływa negatywnie na funkcjonowanie sąsiadujących narządów wewnętrznych.

Przed zabiegiem chirurgicznym należy wykonać psu podstawowe badania laboratoryjne (krwi, moczu), a u psów starszych lub z chorobami przewlekłymi także echo serca. W dniu zabiegu pies nie powinien wcześniej nic jeść. Podobnie postępuje się przy innych operacjach, np. kiedy występuje wnętrostwo u psa i trzeba usunąć niezstąpione do moszny jądro lub kiedy korygowana jest trzecia powieka (p. wiśniowe oko u psa). Pies powinien być bezwzględnie zaszczepiony przeciwko wściekliźnie; jeżeli brakuje szczepienia, lekarz ma prawo odmówić wykonania zabiegu. Wścieklizna u psa jest niebezpieczna także dla człowieka

Psy na ogół bardzo dobrze znoszą zabieg usunięcia tłuszczaka. Guzki mają jednak skłonności do nawracania, dlatego warto rozważyć, szczególnie w przypadku bardzo małych i nie rozrastających się zmian, celowość interwencji chirurgicznej. O jej konieczności powinien zadecydować lekarz weterynarii.

Niestety, nie da się pozbyć tłuszczaka metodami pozachirurgicznymi. Nie są znane przypadki, aby tłuszczak sam się wchłonął lub zniknął. Nie pomoże również smarowanie jakimikolwiek miksturami. Można natomiast ograniczyć ryzyko pojawienia się tłuszczaków. Ważne jest prawidłowe żywienie. Przede wszystkim nie należy dopuścić do nadwagi, zapewniając psu odpowiednie dawki pożywienia, stosownie do ciężaru jego ciała i jego aktywności fizycznej. Warto podawać wysokogatunkowe karmy od dobrych producentów lub posiłki przyrządzane w domu i zawierające wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Tłuszczak u psa – więcej niż tylko niegroźny guzek

Tłuszczaki to łagodne nowotwory skóry, które w większości przypadków nie stanowią zagrożenia dla życia psa, ale mogą powodować dyskomfort, szczególnie jeśli osiągną znaczne rozmiary lub pojawią się w miejscach kluczowych dla ruchu.

Tłuszczak u psa powstaje najczęściej w wyniku przerostu komórek tłuszczowych zlokalizowanych w tkance podskórnej. To łagodny nowotwór tkanki łącznej, który rozwija się powoli i często niezauważalnie.

Niektóre przypadki mogą mieć podłoże immunologiczne – układ odpornościowy nie działa prawidłowo i pozwala na niekontrolowane namnażanie komórek tłuszczowych.

Czynniki sprzyjające:

znaczna nadwaga i brak aktywności fizycznej,
urazy (guzki pojawiają się w miejscu wcześniej nabytych urazów),
rasa psa – np. cocker spaniele i owczarki niemieckie są bardziej narażone,
starszy wiek.

Kiedy tłuszczak wymaga leczenia?

W większości przypadków tłuszczaki nie wymagają pilnej interwencji chirurgicznej. Jednak istnieją sytuacje, w których leczenie tłuszczaków – szczególnie chirurgiczne usunięcie – staje się koniecznością.

Operacja wskazana jest, gdy:

tłuszczak szybko rośnie,
guz znajduje się w miejscu powodującym dyskomfort lub ból,
występują zmiany zapalne,
istnieje podejrzenie, że zmiana może być złośliwa.

Właściwe leczenie i decyzję o zabiegu podejmuje lekarz weterynarii.

Jak zapobiegać powstawaniu tłuszczaków?

Choć nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka pojawienia się tłuszczaków, można je istotnie ograniczyć.

Rekomendacje:

dbaj o prawidłowe żywienie i zdrową dietę psa,
nie doprowadzaj do znacznej nadwagi czworonoga,
dbaj o codzienną aktywność fizyczną pupila,
stosuj wysokiej jakości karmę,
dbaj o regularne kontrole weterynaryjne,
obserwuj psa pod kątem niepokojących zmian skórnych.

Tłuszczaki zazwyczaj nie stanowią zagrożenia dla zdrowia psa, ale w niektórych przypadkach mogą sygnalizować poważniejsze zmiany, np. inne nowotwory skóry. Dlatego każdą podejrzaną zmianę należy skonsultować z weterynarzem.

Najczęściej zadawane pytania

Czy tłuszczak u psa to nowotwór złośliwy?

Nie, to łagodny nowotwór tkanki łącznej.

Czy trzeba operować każdy tłuszczak?

Nie. Leczenie tłuszczaków jest wskazane tylko w niektórych przypadkach, np. przy szybkim wzroście lub dyskomforcie.

Czy tłuszczak może pojawić się w jamie brzusznej?

Tak, chociaż najczęściej występuje tam, gdzie pies ma najwięcej tkanki tłuszczowej – np. w tkance podskórnej.

Tłuszczak u psa to zmiana, której nie należy lekceważyć. Choć jest to zwykle niezłośliwa zmiana, jej rozpoznanie, obserwacja i – w razie potrzeby – leczenie mają kluczowe znaczenie dla jakości życia psa. Regularne kontrole, zdrowa dieta i czujność właścicieli czworonogów to najlepsza profilaktyka.