Psie zdrowie

Alergia u psa – jak rozpoznać, objawy, leczenie

Alergie są coraz częściej spotykane u psów. Uważa się, że uczulenia w większości są efektem ubocznym zmian cywilizacyjnych, w tym zmian żywienia, warunków bytowania czy środków czystości. Psy bywają uczulone na różne czynniki, również te same, które wywołują uczulenie u ludzi, ale inne są reakcje organizmu psa, a inne organizmu człowieka. Jakie i jak sobie z tym poradzić?

Jak wygląda alergia u psa – objawy

Alergia jest to nieprawidłowa reakcja organizmu, zwykle gwałtowna i nadmierna, na określone substancje znajdujące się w pokarmie, powietrzu lub mające bezpośredni kontakt ze skórą. Układ immunologiczny osobnika uczulonego nastawia się antagonistycznie w stosunku do bardzo różnych substancji i reagować w sposób łagodny i przejściowy aż do przewlekłego, a nawet zagrażającego życiu.

Uczulenie u psa objawia się zazwyczaj reakcjami skórnymi: świądem, wypadaniem sierści, łupieżem, krostami, itp. Mogą wystąpić problemy oddechowe, kichanie, wypływ z nosa, biegunka. Pies zaczyna być niespokojny, często się drapie, trzepie uszami, wygryza lub wylizuje zmienione chorobowo miejsca, niekiedy traci apetyt. W zasadzie wszystkie rodzaje uczulenia u psów finalnie ujawniają się na skórze, niezależnie od pierwotnej przyczyny. Do przyczyn powrócimy w dalszej części artykułu.

Alergia u psa może pojawić się w każdym wieku. Najczęściej występuje do 4. roku życia, choć mogą być uczulone nawet małe szczenięta lub psy starsze.

Alergia u psa – co podać i jak leczyć?

Alergia u psa, niezależnie od rodzaju, jest nieuleczalna. Można natomiast wydłużać okresy remisji, tzn. bezobjawowe, kiedy pozornie pies jest całkowicie zdrowy, i łagodzić stany ostre. Postępowanie, w zależności od rodzaju uczulenia, jest następujące:

Usunięcie alergenu z otoczenia psa (składnika pokarmu, środka insektobójczego – obroży przeciwpchelnej, pozbycie się pasożytów, grzybów, itp.)
Leczenie lekami sterydowymi – pod ścisłą kontrolą lekarza weterynarii, niekiedy w połączeniu z lekami poprawiającymi komfort życia psa. Przeciwświądowo działa wapno, można je podawać psu, ale tylko w postaci i dawce zaleconej przez lekarza weterynarii.
Odpowiedni sposób odżywiania – dotyczy przede wszystkim psów z alergią pokarmową, choć właściwe, dobrze zbilansowane posiłki ogólnie wzmacniają odporność
Odczulanie (immunoterapia) – stosowane przy alergiach pokarmowych stopniowe dodawanie alergenu do posiłków w celu osłabienia reakcji organizmu; przyzwyczajanie do coraz większych dawek alergenu.

Generalną zasadą jest niepodawanie psu jakichkolwiek leków na własną rękę; nie znając dokładnych przyczyn określonego stanu można zwierzęciu zaszkodzić. Przy wystąpieniu gwałtownych objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii, który poda doraźny środek łagodzący, a następnie przeprowadzi wywiad i pobierze krew do badań.

Najczęstsze alergie u psów

Rozróżniamy kilka rodzajów alergii u psów:

Alergia pokarmowa – objawy są głównie skórne, aczkolwiek zdarza się nadmiar woskowiny w uszach i wydzielający się z nich nieprzyjemny zapach. Wśród pokarmów psa najczęściej uczula mięso drobiowe, zboża, ryż, a także produkty wysokoprzetworzone, w tym gotowe karmy, pełne substancji konserwujących, barwników, polepszaczy smaku i zapachu. Objawy typowo pokarmowe, jak wymioty i biegunka, dotyczą raczej nietolerancji pokarmowej, którą leczy się w inny sposób. Więcej w artykule Alergia pokarmowa u psa – przyczyny, objawy
Alergia kontaktowa – polega na uczuleniu na substancje, z którymi bezpośredni kontakt miała skóra psa, np. preparaty przeciwinsektowe, bezpośrednio aplikowane na skórę lub znajdujące się w obrożach przeciwinsektowych. Ten typ uczulenia ma zwykle charakter lokalny – ogranicza się do miejsca zetknięcia skóry z alergenem, którym może być również np. roślina w parku lub środek czystości używany w domu, a nawet materiał, z którego wykonana jest zabawka psa
Alergia wziewna – uczulenie na roztocza, pyłki i grzyby, objawia się również skórnie, choć mogą wystąpić także problemy oddechowe i wypływ z nosa
APZS – alergiczne pchle zapalenie skóry – uczulenie na białko, zawarte w ślinie i odchodach pcheł. Ma ono silne właściwości alergizujące, niekiedy wystarczy pojedyncze ukąszenie owada. Pies jest zmęczony od ciągłego drapania się i wygryzania. APZS ujawnia się najczęściej od wiosny do jesieni. Najbardziej narażone są psy, które mieszkają w domu razem z kotami, gdyż białka pchły kociej uczulają najsilniej. W przypadku wystąpienia APZS u jednego zwierzęcia w domu, leczeniu powinny zostać poddane wszystkie, aby skutecznie wytępić pchły.

Jak sprawdzić alergię u psa?

Jedną z metod diagnostycznych są testy alergiczne z krwi i skórne. Lekarz pobiera krew do badań, natomiast na miejscu podaje pod skórę niewielką ilość alergenu. Po odczekaniu określonego czasu bada się reakcję w miejscu wkłucia; jeżeli pojawi się zmiana (bąbel) – pies uczulony jest na tę substancję. Natomiast krew badana jest na obecność przeciwciał. Cena testu to około 200 zł.

Niektórzy lekarze weterynarii dość sceptycznie wypowiadają się o miarodajności testów, gdyż nie dają one dokładnego obrazu alergii, a jedynie pokazują reakcję organizmu na daną substancję.

Jeżeli zastanawiamy się, dlaczego psu nadmiernie wypada sierść również poza okresami linienia, istnieje duże prawdopodobieństwo alergii. Zdiagnozowanie jej nie jest łatwe. Najbardziej żmudne jest w przypadku alergii pokarmowej. W zasadzie jedyna metoda to zastosowanie diety eliminacyjnej. Polega ona na zastępowaniu pokarmów białkowych i węglowodanowych innymi, dotychczas niestosowanymi, i obserwowaniu, jak zmiany te wpływają na skórę i włos. Jest to długotrwały proces i tym trudniejszy, im bardziej było urozmaicone dotychczasowe pożywienie psa. Trudny jest zwłaszcza w sytuacji, kiedy pies był dotąd żywiony różnymi, choćby najlepszymi gotowymi karmami. Nie jest bowiem możliwe wyeliminowanie każdego ze wszystkich składników danej karmy. W lepszej sytuacji są właściciele psów, którzy karmią swoich pupili domowym jedzeniem, przyrządzanym samodzielnie. Zawsze wiedzą, jaki gatunek mięsa zawiera posiłek, jakie warzywa i pozostałe składniki. Ustalenie alergenu jest w tym wypadku znacznie prostsze.