Biegunka u psa sama w sonie nie jest jednostką chorobową, a objawem. Trwająca do 12 godzin nie powinna budzić niepokoju. Natomiast przedłużająca się, uporczywa, kiedy towarzyszy jej podwyższona temperatura, apatia i wyraźnie inne niż zwykle zachowanie psa, jest wskazaniem do wizyty u lekarza weterynarii. Może bowiem być sygnałem poważnej, a nawet niebezpiecznej dla życia choroby. Co zwiastuje biegunka i jak sobie z nią poradzić?

Biegunka u psa – przyczyny

Biegunką lub potocznie rozwolnieniem nazywamy zjawisko oddawania stolca w postaci rozwodnionej i ze zwiększoną częstotliwością, niekiedy nawet do kilkunastu razy na dobę. W zależności od przyczyny, w odchodach można zauważyć również pasożyty, ciała obce, śluz albo krew. Stolec może mieć też zmienioną barwę i wydzielać duszący fetor. 

Biegunka krwista i cuchnąca jest charakterystycznym objawem krwotocznego zapalenia żołądka i jelit – choroby zakaźnej, bardzo niebezpiecznej dla życia, zwłaszcza szczeniaka i młodego psa. Krew w kale psa pojawia się także przy nowotworach, ale i przy mechanicznym uszkodzeniu jelita, np. po zjedzeniu kości drobiowych, które rozpadają się w przewodzie pokarmowym psa na drzazgi i mogą przebić jelito. Biegunka może wystąpić przy schorzeniach nerek i dróg moczowych oraz u suk z ropomaciczem.

Śluz w kale u psa może być oznaką stanu zapalnego w jelicie grubym; występuje wówczas śluzowata biegunka, niekiedy podbarwiona krwią. Zapalenie może mieć charakter ostry lub przewlekły. Jeżeli przyczyną biegunki ze śluzem jest zespół jelita drażliwego, dodatkowymi objawami mogą być wymioty i odgłosy przelewania się w brzuchu psa.

Zdarza się również biegunka, przy której kał ma żółte zabarwienie i budyniowatą konsystencję. Świadczy to o nieprawidłowej pracy wątroby i pęcherzyka żółciowego.

Biegunka może wystąpić, kiedy ma miejsce zatrucie pokarmowe u psa (gdy zje on np. nieświeży pokarm lub trutkę na gryzonie, wówczas kał może przybrać zielony kolor). Może być również reakcją na zbyt gwałtowną zmianę karmy, na stres, udar cieplny lub nadmierne przegrzanie organizmu, zaburzenia funkcjonowania tarczycy lub nietolerancję pokarmową. Niektóre psy reagują biegunką również na wybrane leki i szczepionki. W każdej sytuacji, kiedy biegunka utrzymuje się ponad dobę, należy zgłosić się z psem do lekarza weterynarii.

Biegunka u psa – jak leczyć?

Leczenie samej biegunki jest wyłącznie objawowe. Natomiast konieczna jest diagnostyka i usunięcie przyczyn tego stanu. Lekarz weterynarii, po zebraniu wywiadu i badaniu klinicznym psa, może zlecić dodatkowo badanie laboratoryjne kału na obecność m.in. pasożytów, morfologię krwi z rozmazem, badanie moczu, USG i prześwietlenie jamy brzusznej. W uzasadnionych wypadkach, np. podejrzenia nowotworu w obrębie jelita grubego, zleca się wykonanie kolonoskopii.

Objawowe leczenie, do czasu nadejścia wyników badań, polega na podawaniu leków przeciwbiegunkowych, ewentualnie wlewów (kroplówek) elektrolitowych. Po wdrożeniu właściwego leczenia choroby podstawowej biegunka ustępuje.

Biegunka u psa – domowe sposoby

Postępowanie przy każdej biegunce, niezależnie od jej podłoża, powinno zacząć się od głodówki. Należy wstrzymać się od podawania psu jakichkolwiek pokarmów przynajmniej na 6 do 8 godzin, zapewniając mu jednocześnie dostęp do świeżej wody o pokojowej temperaturze. Jeżeli biegunce towarzyszą wymioty, nie podajemy również wody przynajmniej przez 2 – 3 godziny, a następnie co pół godziny po łyżeczce, o ile wymioty ustaną. Jeżeli nie – nie podejmujemy dalszych działań, a udajemy się do lekarza weterynarii.

Rozkarmianie psa po głodówce powinno następować stopniowo. Po upływie wskazanego czasu można podać kleik ryżowy zmiksowany z rozgotowaną marchwią. Nie jest wskazane podawanie na własną rękę jakichkolwiek leków przeciwbiegunkowych dla ludzi, które mogą pogorszyć sytuację i spowodować zatwardzenie u psa. Można natomiast podać preparat odbudowujący florę bakteryjną, np. Lakcid. Zawsze przed podaniem dowolnego medykamentu należy skonsultować się z lekarzem weterynarii; jeżeli konieczne będzie wdrożenie leczenia farmakologicznego, leki mogą wejść w niepożądane interakcje z tymi podawanymi w domu.

Jeżeli po diecie ryżowo – marchwiowej nastąpiła poprawa w wyglądzie stolca, można do kolejnego posiłku dodać ugotowane i przetarte mięso z piersi kurczaka lub indyka, ograniczając zmiksowany ryż z marchwią. Po dalszej poprawie można stopniowo wprowadzać elementy posiłków, jakie pies otrzymywał przed wystąpieniem biegunki. Dieta dla psa z biegunką powinna być lekkostrawna, zbilansowana, a posiłki o niewielkiej objętości, aby zbytnio nie obciążać jednorazowo żołądka. Dzienną dawkę pożywienia warto rozłożyć na 3 – 4 porcje. Psu należy zapewnić stały dostęp do wody, którą zmienia się często, aby nie pozostawały w misce resztki pokarmu, mogące ulec zepsuciu.

Ile trwa biegunka u psa?

Czas trwania biegunki u psa zależy od jej przyczyny. Rozwolnienie po mokrej lub suchej karmie, wskazujące na nietolerancję pokarmową, trwa zazwyczaj krótko (do 48 godzin) i ustępuje po zastosowaniu głodówki i opróżnieniu organizmu psa z resztek. Nieco inaczej jest w przypadku infekcji, np. parwowirusem. Wówczas biegunka trwa długo, jest galaretowata lub wodnista i krwawa, a leczenie jest długotrwałe przy bardzo niepewnych rokowaniach; u małych szczeniąt śmiertelność jest bliska 100 proc.

Biegunka przewlekła może trwać nawet do 2 tygodni. Pies powinien być dodatkowo nawadniany kroplówkami, bogatymi w elektrolity, aby jego organizm nie uległ odwodnieniu. Przez cały czas powinien pozostawać pod opieką lekarza weterynarii.

Jak zatrzymać biegunkę u psa? 

Przede wszystkim, jak już wspomniano, konieczne jest zastosowanie głodówki. Potem kleik ryżowo – marchwiowy powinien spełnić swoje zadanie. W sytuacji, kiedy trzeba wdrożyć leczenie, zastosowane leki przeciwko podstawowej chorobie spowodują jednocześnie zatrzymanie biegunki.

Ważna jest też profilaktyka. Warto zapoznać się z zaleceniami odnośnie prawidłowego żywienia, a przede wszystkim z czego powinno się składać prawidłowe jedzenie dla psa, a także czego nie powinny jeść psy z naszego stołu. Należy pamiętać, że przewód pokarmowy psa nie jest przystosowany do żywności wysokoprzetworzonej, zawierającej przyprawy i konserwanty. Nieodpowiednie składniki pokarmowe mogą wywołać przykre sensacje trawienne.

Psom, które mają zwyczaj podejmowania z ziemi różnych „skarbów”, należy na spacer zakładać kaganiec i wyprowadzać je na smyczy, szczególnie na osiedlach i w miejscach, gdzie może być wyłożona trutka na szczury.