Psie zdrowie

Cieczka u psa

Cieczka jest kłopotliwym okresem dla właściciela suki, który nie chce, aby miała ona potomstwo. Warto wówczas rozważyć zabieg sterylizacji, który radykalnie oddali problem. Co należy wiedzieć o cieczce u psa, czym ona jest, jak długo trwa i jakie są jej fazy?

Pierwsza cieczka u psa

Suki osiągają dojrzałość płciową w różnym wieku. Jest to zależne od czynników genetycznych, rasy, wielkości, trybu życia i żywienia, jest też cechą osobniczą. Przyjęte jest, że pierwszej cieczki u suki należy się spodziewać, kiedy osiągnie ona około 75 proc. masy ciała psa dorosłego. Oznacza to, że u suk małych ras cieczka występuje szybciej niż u dużych i olbrzymich. Może jednak i u suki rasy małej wystąpić później, jeżeli otrzymuje ona pożywienie o niskiej zawartości białka, np. suchą karmę z supermarketu.

Praktyka wykazuje, że pierwsza cieczka pojawia się w wieku od 6 do 24 miesięcy życia, biorąc pod uwagę powyższe czynniki. Najwcześniej zatem powinna wystąpić np. u chihuahua, yorkshire terriera bądź jamnika miniaturowego, najpóźniej zaś u bernardyna, doga niemieckiego lub mastifa tybetańskiego. Jednak jeżeli jamniczka w wieku 10 miesięcy jeszcze nie ma cieczki, nie należy się niepokoić. Dopiero jeżeli krwawienie nie występuje u suki dwuletniej, należy zasięgnąć porady lekarza weterynarii.

Zachowanie suki przy pierwszej cieczce może być bardzo różne; jedne są „zdziwione”, inne w ogóle nie reagują. Zawsze jednak suka zaczyna się wylizywać, niekiedy częściej siusia, ma mniejszy apetyt ale większe pragnienie, czasem odwrotnie. Jeżeli zatem właściciel martwi się, że pies nie chce jeść, powinien wziąć pod uwagę, że może to być objawem nadchodzącej cieczki.

Ile trwa cieczka u psa?

Faza rujowa (cieczka) trwa około trzech tygodni. Może też trwać nieco krócej lub dłużej. Za początek cieczki przyjmuje się pierwszy dzień krwawienia z dróg rodnych i hodowcy od tego dnia liczą, kiedy może nastąpić zapłodnienie. W pierwszych dniach suka nie dopuszcza do siebie samca, natrętne psy odpędza warcząc i gryząc. Niemniej, od początku jest dla psów „atrakcyjna”; wiele psów (samców), po wyczuciu grzejącej się suki może stracić apetyt i całymi dniami zawodzić „serenady”. A wyczuć mogą z odległości nawet kilku kilometrów.

Zapłodnienie nie ma wpływu na długość cieczki; kończy się ona w „przepisowym” czasie, dlatego hodowca nie jest w stanie stwierdzić, czy doszło do zapłodnienia, dopóki nie wykona badania USG po około 3 tygodniach od krycia. Natomiast cieczka trwająca ponad 30 dni, zwłaszcza obfita i bez zmiany koloru wydzieliny, jest oznaką zaburzeń hormonalnych i należy poszukać pomocy lekarza weterynarii.

Jak wygląda cieczka u psa?

Cieczka jest jedną z faz cyklu płciowego suki. Poprzedza ją faza przedrujowa. Sama cieczka jest fazą rujową, kiedy może dojść do zapłodnienia. Jeżeli do niego nie dojdzie, po zakończeniu cieczki następuje faza porujowa (faza spoczynku). Każda z tych faz odznacza się innymi cechami.

W odróżnieniu od pozostałych faz, cieczka charakteryzuje się widocznymi oznakami, przede wszystkim krwawieniem, coraz bardziej obfitym przez kilka pierwszych dni. Krwawieniu towarzyszy powiększający się z każdym dniem obrzęk sromu. W tym czasie suka powinna być wyprowadzana wyłącznie na smyczy albo wypuszczana na dokładnie ogrodzonym terenie, aby nie dostał się do niej żaden pies. W domu można zakładać suce specjalne majtki, aby nie brudziła podłogi i… pościeli.

Około 10. dnia cieczki wydzielina z krwawej robi się bardzo jasna. Oznacza to, że komórki jajowe zaczęły się uwalniać – zaczęły się dni płodne. Hodowcy zazwyczaj w tym czasie wykonują badanie progesteronu i udają się z suką na krycie do wybranego reproduktora. Po zakończeniu cieczki, niezależnie czy doszło do zapłodnienia czy nie, wypływ wydzieliny ustaje i srom się obkurcza.

Ciąża u psa trwa od 58 do 65 dni (średnio 63 dni). Po porodzie i wykarmieniu szczeniąt kolejna cieczka przypada zwykle w tym czasie, kiedy przypadłaby, gdyby do ciąży nie doszło.

Cieczka u psa – zachowanie

Każda suka inaczej reaguje na cieczkę. Zwykle suki przechodzą ten okres bez komplikacji. Zdarza się jednak, że na początku cieczki suka traci apetyt, a nawet ma sensacje pokarmowe. Wówczas trzeba odciążyć jej przewód pokarmowy i podawać lekkostrawne jedzenie dla psa, przygotowane w domu. Jeżeli suka otrzymuje suchą karmę, można w tym okresie podawać jej karmę weterynaryjną dla psów z dolegliwościami żołądkowymi. Specjalistyczne karmy dla psów są do nabycia w niektórych gabinetach weterynaryjnych.

Około 10. dnia cieczki suka zaczyna odstawiać ogon na bok i wystawiać srom, nie tylko na widok samca własnego gatunku, ale niekiedy także kota albo… właściciela. Nie należy jej za to karcić; jest to zachowanie osobnicze i widocznie „ten typ tak ma”. Niektóre suki odstawiają ogon dopiero po pogłaskaniu u jego nasady lub wzdłuż grzbietu.

Po zakończeniu cieczki następuje dość newralgiczny okres – przechodzenia do fazy spoczynku. W tym czasie organizm suki jest mniej odporny i podatny na zakażenia. U niektórych suk właśnie wtedy może dojść do ropomacicza, które jest stanem groźnym dla życia. Jeżeli właściciel zauważy, że pies pije dużo wody – więcej niż normalnie, ma słaby apetyt i powiększone, bolesne powłoki brzuszne, konieczne jest niezwłoczne udanie się do lekarza weterynarii, Czasem tylko natychmiastowa operacja usunięcia macicy może uratować życie suki.

Jak dbać o suczkę podczas cieczki?

Cieczka u psa to naturalny proces, podczas którego organizm suki przygotowuje się do potencjalnej ciąży. W tym czasie suczka może wykazywać zmiany w zachowaniu, takie jak zwiększona potrzeba bliskości lub drażliwość. Charakterystycznym objawem cieczki jest obrzęk sromu oraz pojawienie się krwistej wydzieliny. Właściwa opieka nad suczką w trakcie cieczki pozwala nie tylko zadbać o jej komfort, ale także uniknąć niekontrolowanego rozrodu.

Jak zapewnić komfort suczce?

Utrzymanie higieny – podczas cieczki suczka może zostawiać plamy krwistej wydzieliny na podłodze czy meblach. Można zastosować majtki ochronne z wymiennymi wkładkami higienicznymi, aby utrzymać czystość w domu.
Ograniczenie kontaktu z innymi czworonogami – faza rui właściwej to moment, gdy suczka akceptuje zaloty samców. W tym okresie należy unikać spacerów w miejscach, gdzie mogą przebywać inne psy, aby zapobiec niechcianej ciąży.
Kontrola zachowania suki – w czasie cieczki suczki przechodzą niekiedy przez różne etapy emocjonalne. Mogą być bardziej pobudzone, a nawet wykazywać tendencję do ucieczek w poszukiwaniu partnera. Warto zapewnić im bezpieczne otoczenie i większą uwagę ze strony opiekuna.
Dostosowana aktywność fizyczna – czas trwania cieczki u psa wynosi zazwyczaj od 2 do 4 tygodni. W tym czasie suczka może być bardziej zmęczona lub rozkojarzona. Należy dostosować poziom aktywności do jej potrzeb, unikając forsownych ćwiczeń.

Kiedy skonsultować się z weterynarzem?

Choć cieczka u suki jest naturalnym procesem, niektóre sytuacje wymagają konsultacji z lekarzem weterynarii. Objawy rui mogą przebiegać inaczej u każdej suczki, dlatego opiekun powinien zwracać uwagę na wszelkie niepokojące zmiany w jej organizmie.

Niepokojące objawy, które wymagają wizyty u weterynarza:

Brak pierwszej cieczki – jeśli pierwsza cieczka u psa nie wystąpiła do 18. miesiąca życia suczki, może to świadczyć o zaburzeniach hormonalnych lub wadach anatomicznych w obrębie układu rozrodczego.
Nieregularne cieczki – zbyt częste lub rzadkie występowanie cieczki może być objawem problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia hormonalne czy choroby macicy.
Nieprawidłowa wydzielina – krwista wydzielina jest typowa dla pierwszej fazy rui, jednak jeśli zmienia kolor na ropną lub ma nieprzyjemny zapach, może to wskazywać na infekcję dróg rodnych suczki.
Przedłużająca się cieczka – normalnie cieczka trwa u psa od 2 do 4 tygodni. Jeśli trwa dłużej lub objawy cieczki utrzymują się poza typowym okresem, konieczna jest kontrola u specjalisty.
Osłabienie i apatia – w przypadku rui pełnoobjawowej suczka może być mniej aktywna, ale nadmierne zmęczenie, brak apetytu czy gorączka mogą wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne, np. infekcję macicy przygotowującej się do potencjalnego przyjęcia zarodka.

W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących zdrowia zwierzęcia najlepiej skonsultować się z lekarzem weterynarii. Regularne wizyty kontrolne pozwolą wykryć ewentualne nieprawidłowości i zapewnić suczce długie oraz zdrowe życie.