Psie zdrowie

Kleszcz u psa

Kleszcze to niewielkie pajęczaki, stanowiące jednak spore zagrożenie, nie tylko dla psów, ale i dla ludzi. Ostatnimi czasy mamy do czynienia z prawdziwymi inwazjami tych pasożytów, mogących wywołać ciężkie, często śmiertelne powikłania chorobowe. Doradzamy, jak pozbywać się kleszczy i zabezpieczać przed nimi nasze czworonogi.

Objawy u psa po kleszczu

Na ogół ofiara nie odczuwa momentu ugryzienia przez kleszcza, ponieważ w trakcie wgryzania się w skórę wydziela on substancję, która znieczula miejsce nakłucia. Działa ona natychmiastowo. Dlatego nie da się od razu zlokalizować pasożyta wśród obfitego owłosienia psa. Zazwyczaj umieszcza się on tam, gdzie skóra jest najcieńsza i najlepiej ukrwiona: na podgardlu, w uszach, w pachach i pachwinach oraz podbrzuszu. Kleszcz przebija skórę za pomocą ostrego narządu gębowego, wyposażonego w kolce skierowane ku tyłowi. Dzięki nim jest przytwierdzony do żywiciela do czasu, aż zakończy żerowanie.

Objawy po ukąszeniu psa przez kleszcza nie pojawiają się od razu, chyba że właściciel zauważy mechaniczne uszkodzenie skóry w miejscu ugryzienia. Może to być zaczerwienienie lub obrzęk, ale są to jedynie objawy miejscowe. Natomiast objawy choroby odkleszczowej pojawiają się na ogół od kilku dni nawet do kilku tygodni od zakażenia i wyglądają zupełnie inaczej. Najczęściej o chorobie świadczy osowiałość psa i niechęć do zabawy, podwyższona temperatura i brak apetytu. Dość często występują wymioty u psa. Choroby odkleszczowe, ze względu na nieswoisty czas występowania objawów, są trudne do zdiagnozowania i niekiedy jest za późno na ich leczenie, dlatego są niebezpieczne.

Leczenie psa po ukąszeniu kleszcza

Po zlokalizowaniu kleszcza należy go jak najszybciej usunąć. Można to zrobić za pomocą specjalnego chwytaka lub (przy większej wprawie) palcami. Nie wolno kleszcza wyrywać ani czymkolwiek smarować! Jeżeli pozostanie w skórze fragment pasożyta, musi go usunąć lekarz weterynarii. Miejsce po ukąszeniu trzeba dokładnie zdezynfekować i bacznie obserwować czworonoga. Jeżeli wystąpiły u niego objawy choroby odkleszczowej, niezbędna jest niezwłoczna wizyta w gabinecie weterynaryjnym, gdzie zostanie dokonana diagnoza i wdrożone odpowiednie leczenie.

Babeszjoza – to najczęściej występująca u psów choroba odkleszczowa. Pies ma gorączkę, jest osłabiony, często pojawia się żółtaczka, czasem wymioty i biegunka. Błony śluzowe są blade, pies zachowuje się apatycznie, nie chce jeść. Podaje się leki pierwotniakobójcze – pod ścisłą kontrolą, stosuje się wlewy podskórne elektrolitowe oraz w celu wypłukania bilirubiny z organizmu. Osłonowo podaje się antybiotyk, a w przypadku silnej anemii konieczne są transfuzje krwi. Szybko wykryta babeszjoza jest wyleczalna, natomiast zbyt późno zdiagnozowana lub nieleczona jest śmiertelna
Odkleszczowe zapalenie mózgu (ang. tick borne encephalitis, TBE) jest ciężkim schorzeniem, często śmiertelnym. Objawy podobne są do babeszjozy, bez występowania żółtaczki. Diagnostyk polega na badaniu krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego i dokładnym wywiadzie. Leczenie jest objawowe, podaje się leki steroidowe, wlewy elektrolitowe, antybiotyki i witaminy z grupy B. Może wystąpić porażenie, po którym, o ile pies wyzdrowieje, konieczna jest rehabilitacja. Najcięższe przypadki mogą zakończyć się eutanazją, natomiast przechorowanie daje psu trwałą odporność
Borelioza jest chorobą, wywołaną przez bakterie. Zakażenie jest możliwe po dłuższym żerowaniu kleszcza na psie. W większości wypadków objawy występują dopiero po kilku lub kilkunastu tygodniach. Na ogół jest to utrata apetytu, kulawizna spowodowana zapaleniem stawów i osłabienie. Często po paru dniach objawów następuje poprawa, a następnie nawrót. Chorobę rozpoznaje się po badaniu krwi, a leczenie polega na długotrwałym stosowaniu antybiotyków. Niestety, krętki boreliozy mogą pozostać w organizmie psa do końca życia i co pewien czas powodować nawroty.

Jak zatem widać, leczenie psa po ukąszeniu kleszcza jest trudne, a rokowania niepewne. Dlatego tak ważna jest profilaktyka – obroże przeciwinsektowe, krople na skórę, tabletki, itp. Natomiast w okresie rekonwalescencji należy stosować odpowiednią dietę – specjalistyczne karmy dla psów po chorobach, a w przypadku karmienia naturalnego lekkostrawne jedzenie dla psa.

Czy kleszcze są groźne dla psów?

Z powyższego wynika, że są groźne. Niestety, nie istnieje długotrwałe zabezpieczenie psa przed ugryzieniem kleszcza, nie ma również skutecznych szczepionek. Od wczesnej wiosny do późnej jesieni trzeba stosować dostępne środki insektobójcze, działające także na kleszcze. Trzeba także dbać o dobrą kondycję ogólną psa – odpowiednio go żywić, szczególnie dopóki nie zakończy się wymiana zębów u psa, nie dopuszczać do nadwagi i otyłości, a w razie nadmiernego przytycia przeprowadzić skuteczne odchudzanie psa. W razie ogłaszanych alertów o inwazji kleszczy nie należy przebywać z psem w niebezpiecznych miejscach, również w trosce o własne zdrowie.

Kleszcz u psa – kiedy do weterynarza?

Po stwierdzeniu kleszcza na psie należy niezwłocznie unieszkodliwić insekta, a następnie obserwować, czy nie występują wymienione wyżej objawy. Warto na wszelki wypadek zabezpieczyć kleszcza; po pozbawieniu go życia umieścić w zakręconym pojemniku (np. fiolce po lekach) i oddać lekarzowi weterynarii do zbadania, czy nie zawiera on chorobotwórczych drobnoustrojów. Jest to ważne o tyle, że wcześniejsze rozpoznanie choroby daje większe szanse na całkowite wyleczenie psa. Oczywiście nie wolno zwlekać z wizytą u lekarza weterynarii w przypadku wystąpienia objawów wskazujących na chorobę odkleszczową.

Profilaktyka przeciwkleszczowa u psów

Kleszcze stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia czworonogów, ponieważ mogą przenosić choroby odkleszczowe, takie jak babeszjoza, borelioza czy wirus kleszczowego zapalenia mózgu. Regularna profilaktyka pozwala zmniejszyć ryzyko zachorowania i chronić psa przed ugryzieniem. Aby zabezpieczyć psa przed ukąszeniem kleszcza, warto stosować sprawdzone metody ochrony:

Preparaty przeciwkleszczowe – krople, obroże i tabletki skutecznie odstraszają kleszcze i ograniczają ryzyko infekcji organizmu psa.
Regularne przeglądy sierści psa – po każdym spacerze, szczególnie w lasach, parkach i na łąkach, należy sprawdzać sierść psa pod kątem obecności pasożytów. Kleszcze często ukrywają się w trudno dostępnych, miękkich miejscach, takich jak pachwiny, uszy czy podbrzusze.
Unikanie wysokiej trawy i zarośli – różne gatunki kleszczy czyhają na swoje ofiary, czekając na kontakt z ciałem psa. Ograniczenie spacerów w takich miejscach zmniejsza ryzyko ukłucia kleszcza.
Szczepienia ochronne – w przypadku niektórych chorób odkleszczowych, takich jak borelioza, istnieją szczepionki, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko zachorowania.

Regularne stosowanie profilaktyki oraz obserwowanie psa pozwala zapobiec poważnym problemom zdrowotnym, które mogą prowadzić nawet do śmierci zwierzęcia.

Jak prawidłowo usunąć kleszcza?

Jeśli zauważysz kleszcza u psa, ważne jest szybkie i prawidłowe usunięcie pasożyta, aby zminimalizować ryzyko infekcji. Ukąszenie psa przez zakażonego kleszcza może prowadzić do poważnych chorób, takich jak babeszjoza, zapalenie stawów czy zapalenie wsierdzia. Objawy chorób odkleszczowych mogą obejmować bóle mięśni, zapalenie wielostawowe, bladość błon śluzowych czy objawy neurologiczne.

Aby bezpiecznie wyciągnąć kleszcza psu, należy:

Użyć odpowiedniego narzędzia – do usuwania kleszczy najlepiej nadają się specjalne haczyki, pęsety lub kleszczołapki, które pozwalają usunąć pasożyta w całości.
Chwycić kleszcza najbliżej skóry psa – należy delikatnie, ale stanowczo pociągnąć, unikając szarpania, aby nie pozostawić fragmentów ciała kleszcza w skórze psa.
Zdezynfekować miejsce ukąszenia – po usunięciu kleszcza należy przemyć skórę psa środkiem antyseptycznym, aby zmniejszyć ryzyko infekcji.
Obserwować psa – po ugryzieniu kleszcza należy obserwować psa przez kilka tygodni pod kątem niepokojących objawów, takich jak apatia, utrata masy ciała psa. Jeśli objawy choroby się pojawiają, konieczna jest konsultacja z lekarzem weterynarii.

W niektórych przypadkach choroba zakaźna wywoływana przez pierwotniaka Babesia canis może prowadzić do koniecznego przeprowadzenia transfuzji krwi. Dlatego tak ważne jest szybkie usunięcie kleszcza oraz kontrolowanie zdrowia pupila po jego ukłuciu.