Łupież u psa

Dość często zdarza się, że na psiej sierści pojawiają się, niekiedy zupełnie nagle, białe, drobne płatki. Niepokój właściciela jest w tym wypadku całkowicie zrozumiały, zwłaszcza jeżeli pies jest prawidłowo żywiony i bytuje w bardzo dobrych warunkach. Niekiedy łupież połączony jest z wypadaniem sierści i świądem skóry i wówczas właściciel zastanawia się, dlaczego pies się drapie. Jakie są przyczyny łupieżu i jak go zwalczać u psa?

Co oznacza łupież u psa?

Łupież jest to martwy naskórek, odrywający się po zrogowaceniu od podłoża w postaci drobnych łusek. Mogą one występować pojedynczo lub w postaci skupisk. Nie jest to zjawisko fizjologiczne, zawsze świadczy o jakimś zaburzeniu. Nadmierne łuszczenie się naskórka oznacza bowiem, że jego komórki mają nieprawidłowy, zbyt krótki cykl podziału, czyli że szybko obumierają i szybko powstają nowe. 

Łupież pierwotny jest niezwykle rzadką chorobą genetyczną i u psów występuje sporadycznie. W znacznej większości przypadków mamy do czynienia z łupieżem wtórnym, mającym podłoże w innych schorzeniach. Łupież może być jednym z objawów alergii, nietolerancji pokarmowej, nieodpowiednim doborze szamponu do kąpieli, ale także stresu. Przed podjęciem leczenia łupieżu należy zatem dokładnie ustalić jego przyczynę.

Łupież u psa – przyczyny

Przyczyny łupieżu są różne i wywołują różne jego rodzaje. Najczęściej rozróżnia się łupież suchy i tłusty. Większość przypadków u psów stanowi łupież suchy. Występuje często razem ze świądem skóry i silnym drapaniem się psa. Może być spowodowany zaniedbaniami pielęgnacyjnymi, przesuszeniem skóry, obecnością pasożytów zewnętrznych, grzybicą, alergią, niewłaściwym żywieniem, stresem, ale także bardzo poważnymi chorobami, jak zespół Cushinga, niedoczynność tarczycy i inne schorzenia endokrynologiczne. Może być efektem zaburzeń autoimmunologicznych bądź pasożytów wewnętrznych.

Nieco rzadziej występuje łupież tłusty. Występuje wraz ze świądem oraz zmianami chorobowymi skóry: wykwitami, zaczerwienieniem, obrzękami. Łupież tłusty może być wynikiem zapalenia skóry na tle bakteryjnym lub alergicznym, zapalenia gruczołów łojowych, zaburzeń funkcjonowania wątroby, a także niedoboru substancji mineralnych, zwłaszcza związków miedzi. Łojotok tłusty ma też związek z poziomem kwasów tłuszczowych w pożywieniu.

Istnieje również łupież spowodowany roztoczami, tzw. łupież wędrujący. Jest to choroba wywoływana przez pajęczaka cheyletiella o długości około 0,5 mm, bytującego na skórze zwierząt, przenosząca się również na człowieka. Jeżeli zainfekowane jest jedno zwierzę, a jest ich w domu więcej, leczone muszą być wszystkie, niezależnie od gatunku (pies, kot, królik, świnka morska), oraz wszyscy domownicy. Na skórze bytują zarówno osobniki dorosłe, jak i larwy i nimfy pajęczaka. 

Stres jest najczęstszą przyczyną łupieżu. Łupież pojawia się w ciągu zaledwie kilkudziesięciu sekund na całym ciele psa na skutek nagłego wyrzutu adrenaliny, spowodowanego stresem, np. podczas wizyty u lekarza weterynarii. Jest to tzw. łupież łojotokowy suchy; u człowieka analogicznym objawem jest silne pocenie się. Po ustąpieniu przyczyny stresu łupież momentalnie znika.

Jak wygląda łupież u psa?

Łuski łupieżu suchego są bardzo drobne, suche i sypkie, białe lub półprzezroczyste. Łuski łupieżu tłustego są duże, białe, tłuste w dotyku. Pod względem umiejscowienia łupież może być ogólny (suchy lub tłusty) lub miejscowy; ten drugi, zazwyczaj suchy, może być spowodowany uszkodzeniami mechanicznymi, grzybicą lub pasożytami. Przy łupieżu tłustym skóra psa wydziela intensywny, niezbyt miły zapach. Natomiast charakterystycznym objawem obecności pajęczaka cheyletiella jest wygląd sierści – niczym posypana mąką. Występuje również świąd i drapanie. Z kolei miejscowe wypadanie sierści może świadczyć nie o łupieżu, a o łysieniu plackowatym – więcej w artykule Łysienie plackowate u psa – przyczyny, objawy, leczenie.

Łupież u psa – jak leczyć?

Przed rozpoczęciem leczenia konieczna jest szczegółowa diagnostyka. Lekarz weterynarii musi pobrać zeskrobiny ze skóry w celu wykluczenia obecności pasożytów oraz określenia rodzaju komórek (badanie cytologiczne). Powinno się także wykonać badanie na posiew bakteryjny i grzybiczy oraz badanie krwi w kierunku poziomu hormonów tarczycy. Są to badania podstawowe, natomiast w zależności od objawów lekarz weterynarii może zlecić wykonanie dodatkowych, w tym nawet genetycznych przy podejrzeniu ichtiozy – choroby dziedzicznej, występującej u niektórych ras, szczególnie u retrieverów. W przypadku ichtiozy łupież występuje już u szczeniaka.

W zależności od schorzenia zasadniczego, stosuje się leczenie farmakologiczne, w niektórych wypadkach do końca życia psa (głównie przy chorobach na tle hormonalnym). Co pewien czas konieczne jest wykonywanie badań kontrolnych krwi, aby sprawdzić, czy stosowane dawkowanie leków jest właściwe i ewentualnie je skorygować.

Łupież u psa – domowe sposoby

Leczenie łupieżu u psa domowymi sposobami może przynieść jedynie chwilową poprawę. Najważniejsze jest leczenie jego przyczyny. Po jej ustaleniu fachowe leczenie zastosuje lekarz weterynarii. Właściciel w domu może jedynie wspomagać kurację farmakologiczną.

Łupież na tle żywieniowym zwalcza się poprzez zmianę diety – po ustaleniu nieprawidłowych parametrów na podstawie wyniku badania krwi. Być może potrzebna będzie specjalistyczna karma weterynaryjna; jednak jeżeli pies jest żywiony naturalnie, mogą wystąpić problemy z jej jedzeniem, wówczas trzeba dobrać odpowiednie proporcje składników pożywienia naturalnego lub zmienić te składniki. Więcej o tym w artykule Dlaczego pies nie chce jeść suchej karmy.

Objawowo można zlikwidować łupież, stosując kąpiele z zastosowaniem właściwych środków myjących, również po konsultacji z lekarzem weterynarii. Odpowiednie szampony i odżywki można kupić w dobrych sklepach zoologicznych lub w sprzedaży wysyłkowej u producentów. Szampon dla psa z problemami skórnymi, w tym łupieżem, powinien zawierać substancje łagodzące, np. pantenol lub kwas salicynowy (nie mylić z salicylowym), zmiękczający i rozpulchniający naskórek.

Po kąpieli można zastosować płukankę – roztwór jednej łyżki stołowej octu w litrze wody. Trzeba ją jednak stosować bardzo ostrożnie, omijając miejsca szczególnie wrażliwe, jak uszy, oczy i nos.

Łupież u psa – rodzaje, przyczyny i leczenie

Łupież u psa to dość częsty problem dermatologiczny, który może mieć wiele przyczyn – od błahych po poważniejsze stany chorobowe. Charakterystyczne płatki łupieżu widoczne na sierści psa to często sygnał, że coś niepokojącego dzieje się w organizmie zwierzęcia. Nie należy lekceważyć tego objawu, zwłaszcza gdy towarzyszy mu wypadanie sierści, zaczerwieniona skóra lub nieprzyjemny zapach skóry.

Rodzaje łupieżu u psów

Specjaliści wyróżniają kilka typów łupieżu:

• Łupież suchy – występuje, gdy skóra łuszczy się w formie małych, białych płatków. Zwykle związany jest z suchym powietrzem, nieodpowiednią pielęgnacją lub niedoborami żywieniowymi.
• Łupież tłusty – wiąże się z nadmierną produkcją sebum, często towarzyszą mu zmiany zapalne oraz nieprzyjemny zapach.
• Łupież wędrujący – może przemieszczać się po całym ciele psa i wskazywać na obecność pasożytów zewnętrznych lub problemy immunologiczne.
• Łupież pierwotny – ma podłoże genetyczne i dotyka niektórych ras psów najczęściej.
• Łupież wtórny – pojawia się jako objaw innej choroby, np. infekcji bakteryjnej, alergii pokarmowej lub niedoczynności tarczycy.

Główne przyczyny łupieżu u psa

Wśród częstych przyczyn łupieżu wymienia się:

• niewłaściwa dieta i niedobory żywieniowe, zwłaszcza nienasyconych kwasów tłuszczowych (omega-3, omega-6),
• źle dobrany kosmetyk lub stosowanie nieodpowiednich kosmetyków pielęgnacyjnych,
• obecność pasożytów (należy wykluczyć obecność pasożytów skórnych, jak pchły, nużeńce),
• infekcje bakteryjne, grzybicze i wirusowe,
• zaburzenia hormonalne – np. niedoczynność tarczycy,
• alergie pokarmowe lub kontaktowe,
• zła dieta, która może powodować łupież i osłabienie organizmu,
• powstawaniu łupieżu sprzyjają także stres, zmiany temperatury i suche powietrze.

Objawy towarzyszące

Łupież często nie jest jedynym objawem. U psów cierpiących na problemy dermatologiczne pojawiają się również inne objawy, takie jak:

• świąd,
• wykwity skórne,
• zmiany skórne i zapalne ogniska,
• nieprzyjemny zapach,
• zrogowaciałe komórki naskórka,
• łuszczenie się skóry na całym ciele,
• brak połysku sierści zwierzęcia.

Diagnoza i leczenie łupieżu

W przypadku łupieżu nie należy działać na własną rękę. Najpierw warto skonsultować się z lekarzem weterynarii, który oceni przyczyny i dobierze odpowiednie leczenie. Często konieczne jest wykonanie badań krwi, testów alergicznych oraz mikroskopowa analiza skóry psa.

Leczenie łupieżu zależy od źródła problemu. Jeśli przyczyną są pasożyty zewnętrzne, stosuje się preparaty odrobaczające. Przy alergiach zmienia się dietę. W przypadku chorób hormonalnych, jak niedoczynność tarczycy, wprowadza się leczenie farmakologiczne. Należy także zwrócić uwagę na odpowiednią pielęgnację, unikać kosmetyków naruszających pH skóry, ponieważ źle dobrany kosmetyk może skutkować łupieżem.

Domowe sposoby i profilaktyka

Niektóre domowe sposoby mogą wspomóc leczenie łupieżu, ale nie zastąpią konsultacji z weterynarzem. Do najskuteczniejszych należą:

• wzbogacenie diety o nienasycone kwasy tłuszczowe (np. olej z łososia),
• regularna pielęgnacja i szczotkowanie sierści,
• unikanie stresu i nagłych zmian temperatury,
• używanie hipoalergicznych, dobrze dobranych kosmetyków pielęgnacyjnych.

Warto przyzwyczaić psa do kąpieli w łagodnych szamponach, dopasowanych do rodzaju skóry. Niewłaściwa pielęgnacja, brak higieny lub zbyt częste kąpiele mogą nasilać łupież i zaburzyć prawidłowe funkcjonowanie skóry.

Czy łupież to poważny problem?Z pozoru zwykły łupież może być objawem poważnej choroby genetycznej, infekcji lub problemów immunologicznych. Dlatego nie należy go bagatelizować. Gdy pies zaczyna mieć łupież, skóra staje się podrażniona, pojawiają się zmiany zapalne lub wypadanie sierści – konieczna jest szybka reakcja.

Najczęstsze pytania – Łupież u psa

Co to jest łupież u psa?

Łupież u psa to złuszczanie się martwego naskórka, widoczne w postaci białych płatków na sierści. Może mieć podłoże dermatologiczne, hormonalne lub być reakcją na czynniki zewnętrzne.

Jakie są przyczyny łupieżu u psa?

Do przyczyn łupieżu zalicza się: niewłaściwą dietę, alergie pokarmowe, infekcje bakteryjne, pasożyty, niedoczynność tarczycy, złą pielęgnację, suche powietrze oraz czynniki genetyczne.

Jakie są rodzaje łupieżu u psów?

Wyróżniamy: łupież suchy, łupież tłusty, łupież pierwotny, wtórny oraz wędrujący. Każdy z nich może mieć inne źródło i wymagać innego podejścia.

Jak leczyć łupież u psa?

Leczenie zależy od przyczyny – stosuje się dietę bogatą w nienasycone kwasy tłuszczowe, leki przeciwpasożytnicze, hipoalergiczne szampony lub leczenie hormonalne. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Czy łupież u psa jest niebezpieczny?

Sam łupież nie zawsze jest groźny, ale może być objawem chorób ogólnoustrojowych. Jeśli towarzyszy mu świąd, nieprzyjemny zapach skóry lub zmiany zapalne, należy niezwłocznie udać się do weterynarza.

Rodzaje łupieżu u psa – objawy i zalecenia

• alergia skórna u psa
• choroby skóry u psa
• specjalistyczna karma dla psów