Psie zdrowie

Łysienie plackowate u psa – przyczyny, objawy, leczenie

Istnieje wiele czynników powodujących łysienie psa. Samo wypadanie sierści też wygląda różnie. Pies gubi sierść równomiernie na całej powierzchni ciała albo miejscami – nawet do gołej skóry. Taki rodzaj wypadanie sierści nazywamy łysieniem plackowatym, którego podłożem jest zawsze inne schorzenie. Wyjaśniamy ten problem.

Łysienie plackowate u psa – przyczyny

Wśród przyczyn łysienia plackowatego u psa najczęstsze są:

Nadczynność kory nadnerczy (choroba Cushinga), polegająca na nadmiernej produkcji kortyzolu – hormonu stymulującego poziom glukozy we krwi, regulującego gospodarkę białkową oraz wodno-elektrolitową organizmu
Alergia pokarmowa – przy uczuleniu na któryś ze składników pożywienia pojawia się świąd, łupież u psa, zaczyna wypadać sierść, niekiedy miejscowo. Wówczas mamy do czynienia z łysieniem plackowatym. Podobne objawy występują, kiedy pies jest uczulony na roztocza, kurz i pył (alergia środowiskowa), ale także – uwaga – na materiał, z jakiego wykonane jest jego posłanie, choć zdarza się to dość rzadko
Atopowe zapalenie skóry (AZS) – jest to schorzenie na tle genetycznym. Na skórze tworzą się guzki i pęcherzyki, które swędzą, skóra piecze, pies zaczyna się drapać do krwi, powstają ranki. Zanim jedna się zagoi, tworzą się następne. Dochodzi do miejscowego (plackowatego) wypadania sierści u psa
Pasożyty skórne – najczęściej są to pchły, ale również świerzbowce. Podobnie jak przy atopowym zapaleniu skóry tworzą się ranki i krostki na ciele – w wyniku ukąszeń. Skóra w tych miejscach zaczyna się łuszczyć, a niekiedy wydziela nieprzyjemny zapach. Na rankach formują się strupy, które po wysuszeniu odpadają razem z kępą sierści
Różnego rodzaju zaburzenia hormonalne – niedoczynność tarczycy, nieprawidłowości w funkcjonowaniu jajników
Grzybice i nowotwory skóry.

Nieco o mechanizmie i objawach łysienia plackowatego u psa

Linienie, czyli zrzucanie sierści, jest to zjawisko fizjologiczne i całkowicie naturalne. Po zimie linienie jest bardziej intensywne, szczególnie u psów o dwuwarstwowej szacie; pies traci obfity, zimowy podszerstek, który wychodzi kępami i częściowo włos okrywowy, którego cykl życia ma określoną długość. Okres ten dzieli się na trzy fazy:

Faza wzrostu (anagen) – najdłuższa z faz. Włos jest trwale połączony z mieszkiem włosowym, dzięki czemu jest intensywnie odżywiany i narasta. W fazie tej znajduje się większość sierści psa
Faza przejściowa (katagen) – włos oddziela się od mieszka włosowego, następuje obkurczenie się cebulki włosowej, włos wysuwa się poza mieszek włosowy i następuje jego obumieranie. W tej fazie następuje intensywne linienie, a u psów nieliniejących jest to odpowiednia pora na wizytę u groomera
Faza spoczynku (telogen) – faza spoczynku mieszka włosowego. Jest on pusty, zatem nie wyrasta nowy włos.

U większości zdrowych psów linienie występuje zazwyczaj dwa razy w roku – jesienią i wiosną. Po nim następuje krótka faza spoczynku, po której w mieszkach włosowych zaczynają się tworzyć nowe włosy i sierść zaczyna narastać.

Przy łysieniu plackowatym faza wzrostu włosów w określonych miejscach zostaje skrócona, a tym samym wcześniej rozpoczyna się faza przejściowa i w tych miejscach sierść zaczyna wypadać. Mechanizm polega na zaatakowaniu mieszków włosowych przez komórki tuczne (mastocyty), odpowiedzialne za stany zapalne skóry, komórki dendrytyczne (komórki Langerhansa), współodpowiadające za funkcjonowanie układu odpornościowego oraz limfocytów – rodzaju białych krwinek (leukocytów), wykazujących niepożądane działanie zwalczania normalnych komórek organizmu. Taki zmasowany atak tworzy naciek zapalny, powodujący lokalne obumieranie i wypadanie włosów, czego objawem jest plackowate wypadanie sierści u psa.

Jeżeli zaobserwujemy plackowate przełysienia na ciele psa, a przy tym łojotok, łupież, przebarwienia skóry, którym to objawom towarzyszy częste drapanie się psa (więcej w artykule Dlaczego pies się drapie), wylizywanie lub wygryzanie łysiejących miejsc, konieczna jest wizyta w gabinecie weterynaryjnym. Należy przy tym przyjrzeć się ogólnemu zachowaniu psa: czy ma mniejszy apetyt, jest osłabiony lub ospały, nie chce się bawić, itp. Lekarz powinien ustalić przyczyny takiego stanu i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Łysienie plackowate nie objawia się identycznie przy wszystkich schorzeniach. Dlatego warto dokładnie obejrzeć całego psa i sprawdzić, jak wyglądają przełysienia. Najbardziej typowe dla poszczególnych chorób to:

Łysienie symetryczne z przebarwieniami – wskazują na zaburzenia hormonalne. Łysieniu może towarzyszyć obrzęk i/lub łuszczenie się skóry
Łysienie połączone z przybieraniem na wadze – wskazuje na niedoczynność tarczycy. Pies wykazuje nadwrażliwość na zimno (trzęsie się), a skóra w miejscu przełysień jest szorstka
Łysienie brzuszne u samców – sierść wypada głównie w okolicach narządów płciowych. Jest to objaw zaburzenia pracy jąder (zespół feminizujący samców)
Łysienie na grzbiecie i tułowiu – szczególnie, jeżeli odsłonięta skóra jest cienka i bardzo delikatna, prześwitująca tak, że widoczne są naczynia krwionośne – są objawem nadczynności kory nadnerczy
Łysy ogon u suki – jest oznaką zaburzeń pracy jajników
Przełysienia o okrągłym kształcie – wskazują na obecność pasożytów lub grzybów, zwłaszcza towarzyszy temu świąd, drapanie i wygryzanie zmienionych miejsc
Łysiejące wewnętrzne strony łap i brzucha – mogą wskazywać na infekcję bakteryjną. Na skórze tworzą się krostki i strupy, które odpadają razem z kępką sierści, pozostawiając łysy placek. Najczęściej jest to zakażenie gronkowcem, a zmiany pojawiają się na wewnętrznych stronach łap i na brzuchu.

Łysienie plackowate u psa – leczenie

Leczenie łysienia plackowatego u psów musi być poprzedzone dokładnymi badaniami i diagnozą. Konieczne jest bowiem wyleczenie choroby podstawowej, a łysienie jest zawsze objawem wtórnym. W zależności od rozpoznania, pies powinien otrzymywać określone leki, hormony bądź preparaty przeciwpasożytnicze i przeciwgrzybicze.

Leczenie dermatologiczne jest długotrwałe ze względu na wspomniany cykl rozwoju włosa. Na zarośnięcie wyłysiałych miejsc trzeba poczekać niekiedy nawet 2 – 3 miesiące. Po konsultacji z lekarzem weterynarii można stosować szampony i balsamy pielęgnacyjne. Im szybsza będzie reakcja właściciela na zaobserwowane zmiany, tym lepsze i szybsze rezultaty leczenia.

Zalecana jest także zmiana diety. Zwłaszcza w przypadku alergii pokarmowej konieczne jest zastosowanie diety eliminacyjnej w celu zidentyfikowania uczulającego składnika pokarmowego. Doskonale nadaje się do tego dieta Piesotto, złożona z oddzielnych, gotowanych komponentów, wyłącznie naturalnych, świeżych i najwyższej jakości, bez dodatku jakichkolwiek konserwantów i innych substancji chemicznych. Dieta eliminacyjna w przypadku gotowej karmy przemysłowej jest o tyle trudna, że karmy te są wysokoprzetworzone i zmieszane na jednolitą substancję, co uniemożliwia szybkie ustalenie alergenu.