Otyłość u psów

Otyłość to choroba cywilizacyjna naszych czasów, jest ona coraz bardziej powszechna, nie tylko u ludzi, ale także psów. Skraca ona życia, zmniejsza jego komfort, wpływa negatywnie na układ ruchu psa, a także na podstawowe funkcje życiowe i może zaburzać takie procesy, jak oddychanie.

Definicja otyłości

Otyłość u psów to nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie. Jest spowodowana podażą zbyt dużej ilości energii, znacznie wykraczającą poza zapotrzebowanie energetyczne organizmu.

U psów do weryfikacji oceny kondycji ciała używa się zazwyczaj skali BCS (Body Condition Score). Jest to 9 stopniowa skala, w której wartości 4 i 5 dotyczą psów o optymalnej masie ciała, a wartości powyżej dotyczą psów z nadmiernymi kilogramami. Przyjmuje się, że psy, których masa ciała jest wyższa od optymalnej o 15% to psy z nadwagą, które w skali BCS określane są jako 6/9 lub 7/9. U psów otyłych (BCS 8/9 lub 9/9) określa się, że ich nadmierne kilogramy stanowią wartość 30% wyższą od optymalnej masy ciała. Trudności napotkać można przy określaniu optymalnej masy ciała, zwłaszcza jest to trudne dla opiekunów psów. Ocenę BCS może przeprowadzić lekarz weterynarii, technik weterynarii, dietetyk zwierzęcy oraz zoofizjoterapeuta. Określa się, że u psa z optymalną masą ciała żebra powinny być wyczuwalne po dotknięciu ich, bez ucisku, płaską dłonią ruchem przesuwnym od głowy w kierunku ogona. Ocena BCS powinna być przeprowadzona przez osobę doświadczoną, opiekunowi psa ciężko obiektywnie ocenić sylwetkę własnego psa, zwłaszcza jeśli ten ma nadmierne kilogramy.

Zaburzone postrzeganie psów

To, że otyłość u psów jest co raz częstszym problemem można zauważyć na co dzień spacerując ulicami polskich miast. Problem ten dotyka co raz więcej psów przez co, u niektórych ras lub psach w typie rasy, mamy zaburzone poczucie ich postrzegania. Jedną z takich ras są psy rasy labrador retriever. Psy tej rasy, które spotykamy na ulicach najczęściej są psami otyłymi, które mają spore problemy z poruszaniem się, są niechętne do ruchu i aktywności. Przez powszechność i skalę tego problemu, otyłość wśród tej rasy staje się normalizowana, a napotkane na ulicy labradory o optymalnej masie ciała postrzegane są jako chude, a tymczasem są po prostu takie jak powinny wyglądać. Oczywiście problem ten nie dotyczy tylko labradorów, często otyłe są także jamniki, golden retrievery, bulteriery, psy ras brachycefalicznych takie jak mopsy czy buldogi angielskie. Otyłość występuje także u kundelków. Często opiekunowie psów z nadwagą twierdzą, że ich psy po prostu „dobrze wyglądają”, czy „są odżywione”. Takie podejście także jest bagatelizowaniem problemu otyłości oraz normalizowaniem jej w społeczeństwie.

Konsekwencje otyłości

Nadmierne kilogramy mają istotny wpływ na długość życia naszych pupili, jego jakość oraz komfort ich życia.
W badaniu przeprowadzonym przez całą długość życia 20 psów rasy labrador retriever, z których część żywiona była do woli, a część dostawała dawkę pokarmową 25% mniejszą, wykazano, że psy które jadły mniej żyły dłużej. Dodatkowo u psów, które miały ograniczoną podaż kalorii zmiany zwyrodnieniowe w układzie ruchu pojawiły się znacznie później niż u psów otyłych, żywionych do woli.

Psom otyłym zagraża zdecydowanie więcej chorób, problemy ortopedyczne to najczęściej podawany przykład, lecz nie jedyny. Psy otyłe narażone są na choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzycę, niedoczynność tarczycy, choroby skóry. Wskazuje się, że otyłość u psów zwiększa ryzyko do występowania różnego rodzaju nowotworów.

Otyłość ogranicza też psa w codziennych czynnościach. Psy otyłe mają problemy z poruszaniem się, nie są w stanie chodzić, a tym samym eksplorować środowiska i zaspokajać swoich podstawowych potrzeb. W skrajnych przypadkach psy otyłe mogą mieć problemy nawet ze wstawaniem, czy drapaniem się.

Jak zapobiegać otyłości?

Częstą przyczyną otyłości jest przekarmianie psów żywieniem do woli lub stosowaniem zbyt dużej ilości przysmaków, gryzaków, czy dokarmianie ludzkim jedzeniem. Dlatego w pierwszej kolejności, zwłaszcza jeśli podajemy psu jedzenie na oko, należy określić zapotrzebowanie energetyczne psa i dostosować do niego dawkowanie pokarmu. W wielu przypadków psów z nadwagą (BCS 6/9) wyliczenie odpowiedniej dawki żywieniowej i ograniczenie dokarmiania w postaci przysmaków jest wystarczające, aby uzyskać optymalną masę ciała psa.

Przykład:
Jamniczka Bella w wieku 4 lat, kastrowana, o średnim poziomie aktywności, ważąca 8kg, jej dzienne zapotrzebowanie to ok 450 kcal czyli ok 300g Piesotto z indykiem dziennie

Ucho wieprzowe ma ok 470 kcal w 100g

Jeśli Bella zjadłaby ok 50g takiego ucha to przyjęłaby ok 235kcal w takiej przekąsce, co stanowi ponad połowę jej dziennego zapotrzebowania energetycznego!

Ten przykład idealnie obrazuje, jak bardzo należy uważać na przysmaki, gryzaki w diecie psów, zwłaszcza mniejszych. Taki psiak może nie zjadać całej porcji swojego jedzenia, przez co w dłuższej perspektywie taki schemat może doprowadzić do niedoborów, ale także przyczynić się do wzrostu masy ciała psa.

U psów otyłych należy zmniejszyć dawkę dziennego jedzenia, to o ile zmniejszona zostanie dawka zależy od poziomu otyłości. W takich przypadkach należy skontaktować się z dietetykiem zwierzęcym w celu ułożenia planu odchudzania dla psa.

Oprócz odpowiedniej dawki pokarmu, pamiętajmy o aktywności fizycznej, ale ostrożnie zwłaszcza w przypadku psów otyłych. Bezpiecznym rozwiązaniem, w niektórych przypadkach może okazać się bieżnia wodna, dzięki której wspomożemy redukcję masy tłuszczowej i przyrost tkanki mięśniowej.

Żywienie psów otyłych

Psy otyłe mają zaburzony mechanizm sytości, przez co są ciągle głodne. To przysparza sporo problemów opiekunom, nie tylko ze względu na wymuszanie jedzenia w domu, ale także zjadanie resztek napotkanych na spacerach. Dlatego w żywieniu psów otyłych często zaleca się stosowanie produktów wilgotnych, które cechują się niższą kalorycznością, niż karmy suche, dzięki czemu pies dostaje większe porcje jedzenia i problem z wymuszaniem i zjadaniem śmieci na spacerach zmniejsza się.

Dieta dla psa otyłego powinna zawierać ograniczoną ilość tłuszczu. Zaleca się także stosowanie dodatkowych źródeł błonnika pokarmowego w celu regulacji pracy układu pokarmowego oraz efektu sytości. W przypadku suplementów zaleca się stosowanie kwasów Omega 3 w celu zredukowania stanu zapalnego, wynikającego z nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej. Ważne, aby kwasy Omega 3 podawane były w stężonej dawce, najlepiej w postaci kapsułek. Często ze względu na problemy z układem kostnym u psów otyłych konieczna jest również suplementacja preparatami z kolagenem, chondroprotetykami w celu wsparcia układu ruchu psa.

Bibliografia:

Lawler DF, Evans RH, Larson BT, et al. Influence of lifetime food restriction on causes, time, and predictors of death in dogs. J Am Vet Med Assoc 2005
Kealy RD, Lawler DF, Ballam JM, et al. Evaluation of the effect of limited food consumption on radiographic evidence of osteoarthritis in dogs. J Am Vet Med Assoc 2000
Gossellin J, Wren JA, Sunderland SJ. Canine obesity: an overview. J Vet Pharmacol Ther 2007
Laflamme DP. Development and validation of a body condition score system for dogs: a clinical tool. Canine Pract 1997
German AJ, Holden SL, Bissot T, et al. Use of starting condition score to estimate changes in body weight and composition during weight loss in obese dogs. Res Vet Sci 2009