Padaczka (epilepsja) u psa – przyczyny, objawy i leczenie
Padaczka u psa stanowi jedno z najczęściej występujących schorzeń układu nerwowego. Według różnych szacunków dotyka od 3 do 5 proc. wszystkich psów. Nie wszystkie przypadki padaczki są takie same; lekarze weterynarii klasyfikują epilepsję względem różnych kryteriów. Czym jest padaczka i jak ją leczyć?
Co to jest epilepsja u psa?
Padaczką u psów określa się zespół zaburzeń czynności mózgu, objawiający się okresowymi charakterystycznymi napadami. Choroba związana jest z nieprawidłowościami hamowania i pobudzania w mózgu wywołującymi napadowe pobudzenie neuronów korowych. Może wystąpić u psa w każdym wieku, również takiego, który nie ma innych schorzeń, jak też może być następstwem uszkodzenia mózgu np. w wyniku nieszczęśliwego wypadku lub innej choroby.
Padaczka idiopatyczna (pierwotna, młodzieńcza) występuje zwykle u psów w wieku od 1 do 5 lat. Przeważnie ma ona podłoże genetyczne, dlatego jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do rozrodu. Zwierzęta chore powinny być kastrowane (sterylizowane). Istnieją rasy ze szczególnymi predyspozycjami do padaczki idiopatycznej, m.in. jamniki, berneńczyki i border collie.
Padaczka wtórna jest zawsze następstwem innej choroby lub czynnika mechanicznego.
Przyczyny padaczki u psa
W przypadku wystąpienia epilepsji należy przede wszystkim ustalić jej przyczynę. Trzeba bowiem najpierw leczyć chorobę, której skutkiem jest padaczka. W niektórych wypadkach możliwe jest całkowite wyleczenie, dlatego im wcześniej zostaną wykonane badania i zapadnie diagnoza, tym większe szanse, że pies całkowicie powróci do zdrowia.
Padaczka pierwotna (wrodzona) jest chorobą o podłożu genetycznym i niestety, nie jest uleczalna. Padaczka wtórna, szczególnie będąca skutkiem innych chorób, występuje na ogół u psów starszych. Mogą ją wywołać następujące czynniki:
- Uraz mechaniczny, np. w wyniku wypadku samochodowego
- Zaburzenia przemiany materii (brak równowagi elektrolitowej, hipo- lub hiperglikemia, encefalopatia wątrobowa, mocznica, krążenie wrotno-oboczne)
- Wodogłowie
- Zapalenie opon mózgowych (np. odkleszczowe)
- Udar mózgu
- Niedożywienie, niedobór witamin z grupy B (zwłaszcza tiaminy)
- Zatrucie: lekami, pestycydami, solami metali ciężkich
- Toksoplazmoza
- Choroby zakaźne (parwowiroza u psa, tężec, wścieklizna, nosówka u psa)
- Zwyrodnienia narządów
- Nowotwory, zwłaszcza guzy mózgu.
Atak padaczki u psa – objawy
Padaczka u psa objawia się w różnoraki sposób. Medycyna weterynaryjna dzieli drgawki epileptyczne na uogólnione i częściowe. Objawy uogólnione są rezultatem pobudzenia w obydwu półkulach mózgowych. Mogą mieć postać konwulsyjną, określaną jako grand mal, polegającą na skurczach mięśni całego ciała i niekiedy utraty świadomości. Często towarzyszy im ślinotok, chwilowe porażenie zwieraczy, skutkujące bezwiednym oddawaniem moczu i kału, wymioty, a także popiskiwanie, skomlenie lub wycie. W postaci niekonwulsynej (petit mal) atak jest łagodny, bez drgawek, ale z chwilową utratą kontaktu z otoczeniem i może nawet zostać niezauważony przez człowieka. Może także wystąpić podczas snu.
Drgawki epileptyczne częściowe mogą być proste lub złożone. W prostych nie występuje utrata świadomości i dochodzi do jednostronnego zaburzenia objawów ruchowych. W złożonych (psychomotorycznych) mogą wystąpić napadowe zmiany zachowania: histeria, agresja, halucynacje, a także biegunka. Utrata świadomości nie występuje, podobnie jak w drgawkach prostych. Pojawienie się drgawek częściowo prostych i złożonych nazywamy drgawkami z wtórnym uogólnieniem.
Wczesnym objawem nadchodzącego ataku może być też częste ziewanie. Jeżeli mamy psa chorego na padaczkę, zauważymy to i zaczynamy się zastanawiać, dlaczego pies ziewa, trzeba go zacząć obserwować i zabezpieczyć przed ewentualnym np. uderzeniem się podczas drgawek. Pojawieniu się ataku epilepsji sprzyja również niestabilna konstrukcja psychiczna, np. lęk separacyjny u psa.
Objawy ataku padaczki występują:
- W postaci konwulsyjnej (grand mal): utrata równowagi i upadek, nagłe drgawki, niekontrolowane wydawanie odgłosów, ślinotok, wymioty, nietrzymanie moczu i kału
- W postaci niekonwulsyjnej (petit mal): słabe drżenie ciała, niekontrolowane ruchy kończynami, chwilowe oderwanie od rzeczywistości (pies „nie kontaktuje”), atak agresji, szczekanie lub wycie, kłapanie pyskiem (pies sprawia wrażenie jakby łapał muchy, których nie ma). Przy tego typu objawach rozpoznanie padaczki bywa utrudnione.
Atak padaczki u psa nie zawsze wygląda tak samo, choć każdy dzieli się na fazy. Pierwsza z nich to faza prodromalna, nie u wszystkich psów zauważalna, i zwiastuje nadchodzący atak. Pies staje się nadpobudliwy lub przeciwnie – osowiały, zaczyna kręcić się w kółko, poszukuje ciemnego kąta do ukrycia się, często ziewa. Faza ta jest stosunkowo długa, trwa od kilku godzin nawet do kilku dni. Druga to faza właściwa, także o różnej długości (od kilku sekund do kilku minut), a występują w niej wspomniane wyżej objawy z różnym nasileniem. Po fazie właściwej następuje faza ponapadowa, podczas której pies powraca do normalnego stanu w ciągu kilku minut do 2 – 3 godzin.
Padaczka u psa – leczenie
Leczenie padaczki u psa bazuje głównie na środkach farmakologicznych. Leki przeciwdrgawkowe lekarz weterynarii zaleca stosować na ogół w przypadku ataków gromadnych lub występujących z częstotliwością kilku razy w miesiącu.
Stan padaczkowy może być śmiertelny, jeżeli ataki następują jeden po drugim, a pomiędzy nimi pies nie wraca do pełnej świadomości. W tej sytuacji stan padaczkowy musi zostać zahamowany farmakologicznie. Lekarz weterynarii podaje wówczas lek dożylnie. Po ustabilizowaniu stanu psa leczy się go zachowawczo w celu wyeliminowania ataków. Niestety, nie zawsze to się udaje, można jedynie osłabić ataki i zmniejszyć częstotliwość ich występowania. Leczenie trwa do końca życia psa.
Istnieje niemałe grono zwolenników olejku konopnego CBD, który ma łagodzić objawy nawet padaczki lekoopornej. Zawiera on substancję o nazwie kannabidiol, posiadającą właściwości przeciwdrgawkowe. Jak twierdzą osoby stosujące CBD, jest on skuteczny zarówno u młodych, jak i u starych psów.
Ważne: jeżeli pojawi się nużyca u psa, u którego zdiagnozowano wcześniej padaczkę, należy zachować daleko idącą ostrożność lecząc nużycę lekami zawierającymi fluralaner – substancję owadobójczą i roztoczobójczą. Może ona spowodować zaburzenia pokarmowe lub wejść w interakcje z lekami przeciwpadaczkowymi, osłabiając ich działanie.
Padaczka u psa – dieta
Jedzenie dla psa chorego na padaczkę powinno być pełnowartościowe, zbilansowane pod względem składników odżywczych, witamin i soli mineralnych. Mając na uwadze ewentualne skutki uboczne działania leków, najlepiej podawać psu posiłki przyrządzane w domu ze świeżych składników, wzbogacone o suplementy witaminowe i mineralne, zalecone przez lekarza weterynarii. Posiłki nie powinny być zbyt obfite, bowiem za duża porcja zjedzona na raz, zwłaszcza łapczywie i przez dużego psa, może spowodować skręt żołądka u psa, co bezpośrednio zagraża jego życiu. Dzienną dawkę pokarmową trzeba podzielić na kilka mniejszych porcji. Pies powinien mieć przez całą dobę dostęp do świeżej wody.
Pies nie powinien jeść orzechów, czekolady, ksylitolu, soli kuchennej, jakichkolwiek produktów zawierających kofeinę, awokado, winogron i bakalii, czosnku, cebuli, żółtych serów (szczególnie pleśniowych). Są to produkty wywołujące drgawki i toksyczne dla zwierzęcia.
Padaczka u psa – jak reagować?
Podczas ataku trzeba bezwzględnie być cały czas przy psie. Można próbować go uspokoić, choć rzadko się to udaje. Natomiast trzeba mu pomóc: zabezpieczyć przed urazami, osłonić jego głowę, ewentualnie usunąć z pyska zabawkę, jedzenie, itp., aby się nie zadławił. Jeżeli pies ma problemy z oddychaniem, należy wyciągnąć mu język. Po ataku powinno się psa ułożyć na legowisku i przykryć, aby nie tracił ciepła, zapewnić mu ciszę i spokój. Dobra będzie do tego klatka kennelowa, którą częściowo przykrywamy kocem dla przyciemnienia, które ma działanie uspokajające.Zawsze należy mieć w domu lek, który podaje się psu podczas ataku. Oczywiście nie ma mowy o podaniu doustnym, jedynie doodbytniczo w postaci czopka albo wlewu. Po ataku kontynuuje się standardowe leczenie. Konieczne jest wykonywanie okresowych badań kontrolnych podczas leczenia, bowiem niektóre leki przeciwpadaczkowe mogą mieć negatywne działanie uboczne wobec niektórych narządów wewnętrznych.
Zostaw komentarz