Podstawowe składniki mineralne i ich funkcje w żywieniu psów

Minerały to nieorganiczne związki chemiczne, które odgrywają kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Są one niezbędne w diecie zarówno ludzi, jak i zwierząt — w tym dla ukochanych psiaków. 

W przeciwieństwie do witamin, które są organiczne, minerały są pierwiastkami naturalnie występującymi w przyrodzie i muszą być dostarczane z pożywieniem — tj.  organizm nie jest w stanie ich samodzielnie syntetyzować. Które z nich są kluczowe i w których produktach ich szukać?

Rola i znaczenie minerałów w diecie psa

Minerały, podobnie jak witaminy, pełnią niezwykle ważną rolę, dbając właściwie o cały, psi organizm — od zdrowych kości, przez silne mięśnie, aż po doskonale funkcjonujący układ nerwowy. 

O tym musisz pamiętać!

• Minerały, takie jak wapń i fosfor, są kluczowe dla prawidłowego wzrostu i rozwoju szkieletu psa.
• Elektrolity, takie jak sód, potas pomagają w utrzymaniu odpowiedniej równowagi płynów i elektrolitów w organizmie, co jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania komórek.
• Minerały są kofaktorami wielu enzymów, co oznacza, że pomagają w katalizowaniu reakcji biochemicznych niezbędnych do życia.
• Wapń i fosfor są kluczowe dla utrzymania mocnych zębów, a odpowiednie ich proporcje są niezbędne, aby zapobiec chorobom kości.
• Minerały wspierają zdrowie układu nerwowego, zapewniając prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych.
• Żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny, która transportuje tlen we krwi.

Niedobór minerałów może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych — tj. osłabienie kości, problemy z mięśniami, a nawet zaburzenia metaboliczne. Nie oznacza to jednak, że należy nadmierne suplementować swojego PSIjaciela. Przykładowo nadmiar wapnia w diecie szczeniąt ras dużych może prowadzić do chorób kości, takich jak osteochondroza, która powoduje deformacje i bóle stawów. 

Konsultacja z weterynarzem

Poziom minerałów możesz sprawdzić u lekarza weterynarii. Badanie laboratoryjne z pobranej krwi wskaże, jakich minerałów brakuje psiakowi, a tym samym — podpowie, jakie zmiany wprowadzić w codziennej diecie. Nie podejmuj decyzji na własną rękę. Wszelka suplementacja powinna być uzasadniona wynikami badań!

Wapń – funkcje i źródła w diecie psów

Wapń jest jednym z najważniejszych minerałów w diecie psa, odgrywając kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia kości i zębów. Ponadto jego odpowiednia ilość jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania wielu procesów fizjologicznych. Jakich?

Wapń zapobiega chorobom kości, tj. osteoporoza i krzywica, stanowiąc za ważny bodziec do skurczu i rozkurczu mięśni — w tym mięśnia sercowego. Minerał ten bierze także udział w procesie krzepnięcia krwi, co jest kluczowe dla sprawnego gojenia się ran (np. po operacjach i urazach).

Źródła wapnia

• Specjalistyczne karmy dla psów, które wzbogacone są dodatkiem witaminowo-mineralnym. 
• Bulion na  kościach. Uwaga! Należy jednak unikać gotowanych kości, które mogą się kruszyć i powodować urazy przewodu pokarmowego.
• Warzywa. Głównie jarmuż, brokuły, szpinak.

Fosfor – znaczenie dla zdrowia kości i zębów

Fosfor jest kluczowym minerałem w diecie psa, odgrywającym istotną rolę w utrzymaniu zdrowych kości i zębów. “Współpracując” z wapniem wzmacnia strukturę kostną, co jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania całego układu kostnego psa.

Około 85% fosforu w organizmie psa znajduje się w kościach i zębach, gdzie tworzy hydroksyapatyt, minerał odpowiedzialny za twardość i wytrzymałość kości. 

Źródła fosforu 

• Warzywa. Szpinak i brokuły. 
• Ryby. Sardynki, łosoś, pstrąg. 
• Mięso. Głównie podroby i cielęcina.

Stosunek wapnia do fosforu

Zbyt wysoki poziom wapnia w stosunku do fosforu może prowadzić do problemów zdrowotnych, zwłaszcza u szczeniąt ras dużych, które są narażone na nieprawidłowy rozwój kości i stawów. Optymalny stosunek wynosi około 1,2:1

Magnez – wpływ na metabolizm i funkcje nerwowe

Magnez odgrywa kluczową rolę w przemianie energetycznej psa, będąc kofaktorem w wielu reakcjach enzymatycznych, które przekształcają pożywienie w energię. Bez odpowiedniego poziomu magnezu, te reakcje nie przebiegają sprawnie, co z kolei może prowadzić do apatii i ciągłego osłabienia.

Ponadto magnez jest niezbędny do syntezy białek, co jest kluczowe dla wzrostu i regeneracji tkanek, a także do utrzymania zdrowych mięśni. Dodatkowo ma istotny wpływ na funkcje nerwowe psa, wspierając prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych. 

Źródła magnezu 

• Ryby. Tuńczyk, makrela, łosoś. 
• Zielone warzywa. Szpinak, jarmuż, natka pietruszki. 
• Buraki.

Żelazo — zdrowie i witalność

Żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny, która transportuje tlen we krwi. Proces ten jest kluczowy dla funkcjonowania wszystkich narządów i tkanek, a także do sprawnego funkcjonowania układu odpornościowego. Udowodniono również, że niedobór żelaza może prowadzić do duszności i problemów z oddychaniem, szczególnie podczas wysiłku fizycznego, a także do anemii i powtarzających się infekcji. 

Źródła żelaza

• Wątroba. Wołowa, kurza, wieprzowa.
• Mięso czerwone. Wołowina, jagnięcina.
• Sardynki.
• Zielone warzywa liściaste.

Zalecane dawki żelaza

Cynk – znaczenie dla układu odpornościowego i skóry

Cynk wspiera układ odpornościowy psa, zwiększając jego zdolność do zwalczania infekcji i chorób. Pomaga w produkcji i funkcjonowaniu białych krwinek, które są kluczowe w walce z patogenami oraz odgrywają ważną rolę w zwalczaniu infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. 

Źródła cynku

• Mięso wołowe i jagnięcina.
• Indyk.
• Łosoś i makrela.

Potas – znaczenie dla funkcji mięśni i równowagi płynów

Potas jest niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania mięśni, w tym mięśnia sercowego i mięśni gładkich. Umożliwia prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych, co jest niezbędne do skurczu i rozkurczu mięśni. Bez odpowiedniego poziomu potasu, mięśnie mogą działać nieefektywnie, prowadząc do osłabienia, skurczów, a w skrajnych przypadkach — nawet do zaburzeń rytmu serca. Niedobór potasu objawiać się może zmęczeniem i osłabieniem, a jego nadmiar — m.in. zaburzoną pracą nerek.

Źródła potasu:

• Ziemniaki (w niewielkich ilościach!).
• Bataty.
• Dodatki witaminowo-mineralne.