skręt jelit u psa

Zespół przedsionkowy u psa – przyczyny, objawy i leczenie

Zespół przedsionkowy u psa właściwie sam w sobie nie jest chorobą, a zespołem objawów neurologicznych, które są powikłaniem schorzenia pierwotnego. W jego następstwie może dojść do uszkodzenia obwodowego układu przedsionkowego, odpowiedzialnego za utrzymanie równowagi u psa. Wyjaśniamy, na czym polega zespół przedsionkowy u psa i jak go leczyć.

Co to jest zespół przedsionkowy u psa?

Zespół przedsionkowy nosi pełną nazwę idiopatyczny obwodowy zespół przedsionkowy. Oznacza to, że ustalenie jego przyczyny w większości przypadków nie jest możliwe, gdyż pojawia się spontanicznie. 

Narząd przedsionkowy stanowi element ucha wewnętrznego, odpowiadający za postawę ciała i utrzymanie równowagi, koordynację ruchów, napięcie mięśni oraz za ruch oczu i głowy względem ciała. Składa się z dwóch części:

  • Obwodowej – położonej w uchu środkowym i wewnętrznym, składającej się z błędnika wraz z receptorami czuciowymi i nerwu przedsionkowo-ślimakowego 
  • Ośrodkowej – z którą połączony jest nerw przedsionkowo-ślimakowy Są to jądra przedsionkowe, będące skupiskami komórek nerwowych w rdzeniu przedłużonym. 

Z części ośrodkowej wychodzą połączenia między innymi do rdzenia kręgowego i móżdżku, co ma znaczenie przy utrzymaniu równowagi w ruchu, jak również do jąder nerwów czaszkowych, sterujących poruszaniem gałkami ocznymi.

Zespół przedsionkowy, czyli uszkodzenie układu przedsionkowego, może dotyczyć tak części obwodowej, jak i ośrodkowej. Zaburzenia pojawiają się zazwyczaj jednostronnie, rzadziej obustronnie i dotyczą ruchu psa, nieprawidłowego ustawienia oczu, głowy, a niekiedy całego ciała.

Zespół przedsionkowy u psa – przyczyny

Przyczyny obwodowego zespołu przedsionkowego u psa mogą być różne, aczkolwiek przeważnie jest on następstwem schorzeń w obrębie ucha środkowego (zapalenie, polipy, nowotwory) lub wewnętrznego (urazy po wypadku, uszkodzenia mechaniczne, np. przebicie błony bębenkowej na skutek niefachowego czyszczenia uszu). Bardzo często jednak zespół przedsionkowy ma charakter idiopatyczny – objawy występują spontanicznie i samoistnie. Wówczas stwierdzenie przyczyny niekiedy w ogóle nie jest możliwe. Oprócz wymienionych przypadków obwodowy zespół przedsionkowy może być następstwem schorzeń geriatrycznych (u psów starszych), ubocznym skutkiem działania substancji ototoksycznych lub niedoczynnością tarczycy.

Przyczynami ośrodkowego zespołu przedsionkowego mogą być: zapalenie mózgu i opon mózgowych, choroby nowotworowe, torbiele, choroby zakaźne, uszkodzenia na tle naczyniowym (krwiaki, tętniaki), oraz zatrucie lekami. Z tego względu należy bardzo uważać, stosując np. te same leki przeciwbólowe dla psa, które przyjmują domownicy. Podobnie jak w przypadku obwodowego zespołu przedsionkowego, zespół ośrodkowy może mieć charakter idiopatyczny.

Zespół przedsionkowy u psa – objawy

Objawy zespołu przedsionkowego, tak obwodowego, jak i ośrodkowego, są dość charakterystyczne. Do najczęściej występujących zaliczają się:

  • Zez, oczopląs
  • Przekrzywianie głowy w jedną stronę
  • Zaburzenia równowagi, problem z utrzymaniem pionu
  • Niechęć do jedzenia, kłopoty z przełykaniem, wymioty.

Najbardziej znaczące dla rozpoznania jest, że objawy te występują nagle i niespodziewanie, wywołując często panikę u niezorientowanego właściciela psa. Jeżeli nie podejmie on szybkich działań, stan zwierzęcia będzie się szybko pogarszał i po upływie kilkudziesięciu godzin pies nie będzie w stanie chodzić.

Wizyta u lekarza weterynarii konieczna jest także z innego powodu. Niektóre objawy zespołu przedsionkowego podobne są do symptomów innych chorób, np. spondyloza u psa – przewlekłe, nieuleczalne schorzenie o podłożu genetycznym. Jednymi z jej wczesnych objawów są niechęć do aktywności, problemy z podniesieniem się, brak apetytu, apatia, a w dalszej kolejności niedowład kończyn, utrudniający utrzymanie równowagi.

Dokładną diagnozę lekarz postawi po wykonaniu specjalistycznych badań neurologicznych, poprzedzonych badaniem krwi, moczu, oceny stanu błony bębenkowej i kanału słuchowego. Może także zlecić wykonanie prześwietlenia, a niekiedy również rezonans magnetyczny (MRI). Badanie to jest, niestety, bardzo kosztowne, choć najbardziej efektywne.

Powyższymi oznakami objawia się również wścieklizna u psa. I choć dzięki ustawowemu obowiązkowi corocznego szczepienia występuje ona rzadko, to zawsze trzeba wziąć to pod uwagę. Należy pamiętać, że wścieklizna jest chorobą nieuleczalną, a zgodnie z przepisami chore zwierzęta z urzędu podlegają eutanazji.

Zespół przedsionkowy u psa – leczenie

Zaczyna się od udzielenia psu pierwszej pomocy. Konieczne jest zachowanie zimnej krwi, choć widok zwierzęcia zdradzającego objawy schorzenia jest dość dramatyczny. Przede wszystkim trzeba psa zabezpieczyć tak, aby nie mógł poruszać się na dużej przestrzeni. W tym celu najlepiej umieścić go w klatce kennelowej lub transporterze, ostatecznie zamknąć w małym pomieszczeniu (garderobie lub toalecie), gdzie należy zapewnić mu miękkie legowisko i koniecznie świeżą wodę do picia. Jedzenia lepiej nie podawać, zresztą większość psów traci wówczas apetyt. Należy szybko skontaktować się z lekarzem weterynarii, zwłaszcza jeżeli pies nie jest w stanie samodzielnie pić.

Leczenie zespołu przedsionkowego polega głównie na zredukowaniu przyczyny, o ile jest ona znana. W przypadku następstwa stanów zapalnych ucha wewnętrznego lub błony bębenkowej podaje się antybiotyki, czasem sterydy. Jeżeli zespół przedsionkowy jest powikłaniem przy problemach z tarczycą, stosuje się terapię hormonalną. U psów starszych, kiedy mamy do czynienia z geriatrycznym zespołem przedsionkowym, leczenie jest objawowe – stosuje się leki przeciwwymiotne, poprawiające krążenie mózgowe i podaje się zwiększone ilości płynów. Podobnie postępuje się przy idiopatycznym zespole przedsionkowym. 

Leczenie trwa od kilku dni (idiopatyczny zespół przedsionkowy) nawet do kilku tygodni, zwłaszcza jeżeli u podłoża leży poważniejsza choroba, np. guz nowotworowy (zarówno złośliwy, jak i niezłośliwy, np. tłuszczak u psa), którego operacyjne usunięcie jest warunkiem ustąpienia zespołu przedsionkowego. 

Zespół przedsionkowy u psa – rokowania

Obwodowy zespół przedsionkowy rokuje na ogół dobrze, jeżeli właściwe leczenie zostanie wdrożone odpowiednio szybko. Widoczna poprawa jest zauważalna w ciągu kilku dni, choć całkowite ozdrowienie trwa kilka tygodni, a niekiedy nawet miesięcy. Niestety, nie zawsze udaje się zlikwidować przekrzywienie głowy, które czasem pozostaje do końca życia psa. Niekiedy potrzebna jest rehabilitacja, wówczas dobrym rozwiązaniem jest np. bieżnia wodna dla psów, wzmacniająca mięśnie.

W przypadku idiopatycznego zespołu przedsionkowego objawy po pewnym czasie ustępują samoistnie i większość psów wraca do zdrowia.

Natomiast jeżeli wystąpił ośrodkowy zespół przedsionkowy, rokowanie zależy od choroby pierwotnej. W tej sytuacji niezbędna jest indywidualna ocena weterynaryjna.

Zespół przedsionkowy u psa – jak zapobiegać

Nie ma recepty, jak zapobiegać zespołowi przedsionkowemu. Można jednak ograniczyć ryzyko jego wystąpienia poprzez regularne badania krwi i moczu w celu wykrycia ewentualnych chorób, systematyczne czyszczenie zębów i usuwanie odkładającego się kamienia, dbanie o odpowiednią dietę i leczenie stanów zapalnych, kiedy psu śmierdzi z pyska. Ważne jest przestrzeganie terminów odrobaczania i szczepień. Pies w mieście nie powinien być puszczany ze smyczy, gdyż grozi to jego nagłym wbiegnięciem na jezdnię i potrącenie przez samochód, co po uratowaniu zwierzęcia może pozostawić ślad w postaci zespołu przedsionkowego.

Uwaga: jeżeli u psa wystąpił zespół przedsionkowy, należy spodziewać się, że w przyszłości może się on powtórzyć, a jego przebieg będzie podobny do poprzedniego, tak pod względem czasu trwania, jak i nasilenia objawów.

kacmenc

Piesotto, miłośnik zwierząt...

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *