Zgryz u psa
Pies, który ma prawidłowy zgryz, może normalnie funkcjonować. Ale nierzadko mamy do czynienia z wadami zgryzu, które mogą znacznie utrudniać psu życie. Jakie to wady, czy i jak można je korygować i czy zawsze są wadami z punktu widzenia rasy?
Prawidłowy zgryz u psa
Pełne uzębienie stałe u psa składa się z 42 zębów. Rozróżniamy następujące rodzaje zgryzu u psa:
- Zgryz nożycowy – najbardziej typowy i prawidłowy, wymagany wzorcami ogromnej większości ras. Odznacza się zachodzeniem siekaczy szczęki na siekacze żuchwy i ścisłym do nich przyleganiem
- Zgryz cęgowy, zwany też kleszczowym – siekacze szczęki i żuchwy stykają się krawędziami. Obok zgryzu nożycowego dopuszczalny jest u niektórych ras, natomiast dość często formuje się z wiekiem ze zgryzu nożycowego, np. u jamników; nie powoduje dyskwalifikacji psa, prezentowanego na wystawie w klasie weteranów
- Przodozgryz – siekacze żuchwy wysunięte są przed siekacze szczęki. Jeżeli ściśle do nich przylegają, mówimy o tzw. odwróconych nożycach. Przodozgryz jest cechą wzorcową u ras brachycefalicznych (o spłaszczonej kufie), m.in. u bokserów, mopsów, pekińczyków. U innych ras jest wadą dyskwalifikującą.
Systematyka ras FCI obejmuje ich ponad 350 i najwięcej z nich ma zgryz nożycowy, jest on zresztą jedynym dopuszczalnym nawet u całych grup ras (np. u jamników, których jest 9 ras i tworzą odrębną grupę).
Wady zgryzu u psów
Oprócz zgryzów prawidłowych występują również – wcale nierzadko – zgryzy wadliwe. Zaliczamy do nich:
- Zgryz naprzemienny – pojedyncze siekacze żuchwy wychodzą przed siekacze szczęki lub leżą za nimi. Najczęściej dotyczy to trzeciej pary siekaczy (dentes incisivi, I3), zwanych okrajkami. Jest to wadliwe ustawienie zębów, powodujące dyskwalifikację wystawową i hodowlaną
- Tyłozgryz (zwany też zgryzem karpiowatym) – żuchwa jest mocno skrócona względem szczęki, a siekacze żuchwy znacznie cofnięte i nie przylegają do siekaczy szczęki. Tyłozgryz u psa jest wadą eliminującą z hodowli.
Psy o przodozgryzie lub zgryzie cęgowym (jeżeli zgryzy te nie są dopuszczone przez wzorzec) są eliminowane z hodowli, bowiem wady zgryzu silnie się dziedziczą, podobnie jak braki w uzębieniu.
Dość często występuje również problem kłów, wbijających się w dziąsła szczęki przeciwnej przy zamkniętym pysku. Wada ta pojawia się najczęściej, kiedy u szczeniaka kły mleczne przetrwały (kły stałe w pełni wyrosły, natomiast mleczne nie wypadły). Jeżeli taka sytuacja ma miejsce, a szczeniak ma ukończone 9 miesięcy, należy przetrwałe kły mleczne usunąć, w przeciwnym razie może dojąć do trwałej deformacji zgryzu, powodującej nie tylko dyskwalifikację na wystawach i eliminację z hodowli, ale przede wszystkim przysparzającej zwierzęciu znacznego dyskomfortu i często bólu. Pies nie chce jeść, jest osowiały lub drażliwy. Zabiegu usunięcia przetrwałych zębów mlecznych dokonuje w znieczuleniu ogólnym lekarz weterynarii. Po zabiegu i wybudzeniu na ogół pies pije dużo wody i nie należy mu jej ograniczać. Natomiast do całkowitego wygojenia się dziąseł najlepsze będzie lekkostrawne jedzenie dla psa, przygotowywane w domu; sucha karma może niepotrzebnie drażnić rany. Stan ten trwa około 3 – 4 dni.
Aparat na zęby dla psów
Aparat na zęby może być ruchomy i stały. Ruchomy zakłada się, jeżeli chcemy skorygować np. niewielki przodozgryz u szczeniaka. Najlepiej zrobić to do 5. miesiąca życia. Aprat taki przypomina smoczek z uchwytem, który właściciel ciągnie podczas zabawy ze szczeniakiem. Jeżeli nie da to efektu, to po wymianie zębów konieczne jest założenie aparatu stałego.
Można założyć aparat cienkołukowy – najczęściej stosowany przy korygowaniu pojedynczych zębów (np. aby wprowadzić ząb do właściwego łuku zębowego). Aparat taki to zespół pierścieni z przytwierdzonymi łukami, naprężonymi z odpowiednią siłą, przymocowanych do zębów. Z kolei aparat płytowy oparty jest na podniebieniu albo na wyrostkach zębodołowych od strony języka; ma zastosowanie przy korekcji wady wielu zębów. Jest to płyta akrylowa z łukami, sprężynami i śrubami do mocowania.
Przed dobraniem aparatu na zęby dla psa konieczne jest wykonanie odcisków lub odlewów zębów, a założenie gotowego aparatu odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Nie zakłada się aparatów psom nerwowym i nadpobudliwym. Niezbędna jest systematyczna kontrola osadzenia aparatu, z częstotliwością zależną od rodzaju i stopnia zaawansowania wady, a także dbanie o higienę jamy ustnej psa.
Po założeniu aparatu nie należy podawać karmy suchej. Można podawać mokre specjalistyczne karmy dla psów, zawierające wszystkie składniki odżywcze, witaminy i sole mineralne, lub jedzenie przygotowywane w domu, suplementowane odpowiednimi preparatami witaminowo – mineralnymi.
Zostaw komentarz